.

Giáo dục trẻ mầm non là gì?

Giáo dục trẻ ở độ tuổi mầm non chính là nền móng quan trọng để giúp mỗi đứa trẻ có được sự trưởng thành đúng đắn nhất. Những đứa trẻ được giáo dục bài bản từ bé khi lớn lên sẽ có tỷ lệ thành công cao hơn. Chúng lớn lên sẽ đều là những đứa trẻ hiểu chuyện, biết yêu thương, biết chia sẻ, biết có trách nhiệm. Đặc biệt những đứa trẻ khi được áp dụng các phương pháp chăm sóc giáo dục trẻ mầm non đúng chuẩn sẽ tránh được các tệ  nạn xã hội. Vậy giáo dục trẻ ở độ tuổi mầm non thực chất là gì?

Trẻ được học trên lớp về nhiều kiến thức quan trọng. (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Giáo dục trẻ ở độ tuổi mầm non thực chất là việc trang bị cho trẻ các kiến thức về thể chất, tình cảm, nhận thức, thẩm mỹ... về thế giới xung quanh mình. Trẻ sẽ có một hệ thống kiến thức đầy đủ nhất để có thể tự lập, tự bảo vệ  mình trong quá trình trưởng thành. Việc giáo dục cho trẻ ở độ tuổi mầm non thường mang hiệu quả tốt khi cha mẹ và nhà trưởng có sự kết hợp.

Đối với những trẻ chưa đến tuổi đi học thì cha mẹ chính là yếu tố quan trọng trong việc giáo dục. Cha mẹ cần phải làm tấm gương chuẩn mực, nhẹ nhàng động viên, định hướng cho trẻ những điều đúng, sai để trẻ có thể thay đổi hành vi và nhận thức của mình.

Mục đích giáo dục trẻ mầm non

Giáo dục trẻ mầm non là một hành trình lâu dài và không hề dễ dàng. Cha mẹ cũng cần có những mục tiêu, mục đích đặt ra để đảm bảo có thể thực hiện chúng một cách hiệu quả nhất. Theo đó, mục đích của việc giáo dục trẻ ở độ tuổi mầm non mà bất kỳ cha mẹ nào cũng mong muốn đạt được hết như:

Trẻ cần được dạy về tình yêu thương. (Ảnh: Shutterstock.com)

• Giúp trẻ biết yêu thương, quan tâm, chia sẻ với mọi người: Trẻ khi được giáo dục sẽ biết cởi mở hơn, biết yêu thương, chia sẻ với những người xung quanh. Trẻ sẽ không có tính ngang bướng hay ích kỷ và trở nên hiểu chuyện hơn.

• Giúp trẻ có được những kiến thức đúng về con người, xã hội: Khi được giáo dục trẻ sẽ biết nhận thức được điều đúng, sai và từ đó có những hành động phù hợp nhất.

• Giúp trẻ tránh xa các tệ nạn xã hội: Tệ nạn xã hội luôn tiềm ẩn xung quanh chúng ta. Việc giáo dục trẻ nhận thức được những tệ nạn xã hội, những nguy hiểm và hậu quả của các tệ nạn sẽ giúp bé có được ý thức tự bảo vệ mình và không bị dụ dỗ, lôi kéo.

• Biết bảo vệ mình khỏi sự xâm hại: Giáo dục cho trẻ mầm non những kiến thức về giới tính sẽ giúp bé ý thức được tầm quan trọng của vùng nhạy cảm và cũng biết tự bảo vệ mình khi rơi vào những tình huống như vậy.

• Có đầy đủ các kỹ năng phục vụ bản thân: Trẻ sẽ được cha  mẹ giáo dục để có thể tự mình làm được các việc cá nhân, biết tự chăm sóc mình ở những việc cơ bản nhất. Trẻ từ đó sẽ trở thành con người tự lập.

• Sống trách nhiệm: Giúp trẻ trở thành người có trách nhiệm, biết hành động đúng để mang đến những điều tốt đẹp nhất.

• Giúp trẻ thành công hơn, tự tin hơn: Những đứa trẻ được trang bị đầy đủ những kiến thức, kỹ năng sống chắc chắn sẽ có sự tự tin mạnh mẽ. Những đứa trẻ như vậy cũng có tỷ lệ thành công cao hơn so với các đứa trẻ rụt rè.

Việc giáo dục trẻ ở độ tuổi mầm non cực kỳ quan trọng và cấp thiết. Đứa trẻ có được nền tảng giáo dục vững chắc sẽ có thể tự mình chinh phục những ước mơ và đạt được những thành quả xứng đáng nhất.

Giáo dục trẻ mầm non bao gồm những gì?

Các phương pháp giáo dục trẻ mầm non hiện nay đều khá phong phú và đa dạng. Cha mẹ có thể sử dụng và áp dụng một cách dễ dàng nhất. Tuy nhiên dù là sử dụng phương pháp giáo dục nào thì cha mẹ cũng cần đảm bảo trang bị cho trẻ đầy đủ những kiến thức, kỹ năng sau đây:

Trẻ cần học về vệ sinh cá nhân. (Ảnh: Shutterstock.com)

• Giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ mầm non: Trẻ mầm non tùy vào lứa tuổi cụ thể mà sẽ ý thức được những việc vệ sinh cá nhân. Cha  mẹ cần hướng dẫn trẻ làm những công việc trong khả năng. Điều này sẽ giúp trẻ có ý thức với công việc riêng, có trách nhiệm với bản thân và biết sống tự lập hơn.

• Trang bị cho trẻ những kỹ năng về ngôn ngữ: Ngôn ngữ chính là công cụ quan trọng của trẻ giúp thể hiện sức mạnh, mong muốn, sở thích và quan điểm của cá nhân. Chính vì vậy khi sử dụng các phương pháp giáo dục trẻ mầm non đúng khoa học sẽ giúp trẻ có kỹ  năng ngôn ngữ rất tốt. Trẻ có thể biết diễn tả mong muốn của mình với thái độ tích cực nhất. Thông qua đó cha mẹ cũng có thể hiểu hơn về con cái của mình.

• Giúp trẻ có được kỹ năng giao tiếp đúng chuẩn: Kỹ năng giao tiếp đóng vai trò quan trọng và là yếu tố giúp những đứa trẻ có được sự thành công sớm. Trẻ cần phải biết lễ phép, vâng lời người lớn. Biết hòa đồng với bạn bè. Trẻ cần phải sử dụng ngôn từ đúng chuẩn phù hợp với người đối diện.

• Giáo dục giới tính cho trẻ mầm non: Giáo dục giới tính là một nội dung nóng hiện nay. Việc mỗi năm có nhiều trẻ mầm non bị xâm hại tình dục đã là hồi chuông cảnh tỉnh cho bậc người lớn. Chính vì vậy việc giáo dục giới tính cho trẻ mầm non sẽ giúp trẻ nhận thức được việc không cho người lạ động vào người, biết kêu gọi sự giúp đỡ trong những tình huống nguy hiểm...

• Giáo dục thể chất cho trẻ mầm non: Trẻ muốn thực hiện được mọi ước mơ, mọi mong muốn thì cần có sức khỏe tốt. Vì vậy cha mẹ cần giáo dục trẻ biết tập thể dục, biết rèn luyện, vận động mỗi ngày.

• Giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non: Những đứa trẻ phải có tâm hồn nhẹ nhàng, có tình cảm, biết rung động, có cảm xúc. Và tất nhiên, âm nhạc chính là một công cụ để trẻ có thể đốt cháy lên cảm xúc của mình.

• Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non: Kỹ năng sống là một yếu tố quyết định sự thành công của mỗi người. Có được chuyên môn giỏi thì kỹ năng sống sẽ giúp bạn thành công hơn. Vì vậy cha mẹ cần ý thức giáo dục các nội dung về kỹ năng sống cho trẻ.

Việc giáo dục trẻ mầm non bao gồm rất nhiều nội dung. Những nội dung này đều đảm bảo việc trẻ được trang bị đầy đủ những kiến thức thực tế, kỹ năng sống, thái độ sống... để trở thành người có ích, người có trách nhiệm hơn. Vì vậy cha mẹ cần lưu ý để đảm bảo trang bị đầy đủ cho trẻ những nội dung đó.

Nguyên tắc giáo dục trẻ mầm non

Giáo dục trẻ ở độ tuổi mầm non về cơ bản không dễ dàng. Trẻ ở lứa tuổi mầm non thường chưa có nhận thức hoàn thiện, trẻ ham chơi hơn học và trẻ nhanh quên. Vì vậy mà để đảm bảo việc giáo dục trẻ được hiệu quả, giúp trẻ hợp tác cha mẹ cần áp dụng một số nguyên tắc cơ bản sau:

Cha mẹ cần luôn vui vẻ, nhẹ nhàng giáo dục trẻ. (Ảnh: Shutterstock.com)

Nguyên tắc giáo dục trẻ độ tuổi nhà trẻ

Mỗi lứa tuổi cụ thể cha mẹ sẽ có các phương pháp giáo dục sớm trẻ mầm non riêng để đảm bảo phù hợp và hiệu quả nhất. Theo đó, trẻ ở độ tuổi nhà trẻ sẽ từ 3 tháng – 3 tuổi. Đây là độ tuổi trẻ chưa phát triển đầy đủ về nhận thức, tình cảm. Vì vậy một số nguyên tắc áp dụng khi giáo dục cho trẻ ở độ tuổi này như:

• Trò chuyện nhiều hơn: Trẻ ở độ tuổi này chưa hình thành nhận thức đầy đủ và chưa ý thức được các bài học mà cha mẹ dạy. Vì vậy mà mọi nội dung cha mẹ đều cần áp dụng nguyên tắc trò chuyện. Trò chuyện nhiều để trẻ làm quen và thay đổi hành vi.

• Nhẹ nhàng: Giáo dục trẻ ở độ tuổi này không thể sử dụng việc quát mắng hay ép buộc. Nhất là trẻ 2 – 3 tuổi thường muốn khám phá mọi thứ mà không muốn vào khuôn khổ. Vì vậy mà cha mẹ cần nhẹ nhàng trong mọi tình huống.

• Khuyến khích, động viên, khen ngợi: Trẻ cực kỳ thích được khen. Trẻ sẽ cho đó là sự ủng hộ. Vì vậy trước mỗi việc làm đúng của trẻ cha mẹ cần có sự động viên, khen ngợi trẻ.

Nguyên tắc giáo dục trẻ độ tuổi mẫu giáo

Đối với trẻ độ tuổi mẫu giáo đã phần nào có được những nhận thức sơ khai nhất về mọi thứ xung quanh. Ở độ tuổi này trẻ đã biết thể hiện những điều mình thích, điều không thích cũng như thế hiện quan điểm của mình. Đặc biệt trẻ cũng sẽ có những thái độ phản kháng, bất hợp tác với những điều mà người lớn chỉ bảo. Do đó, để mang đến hiệu quả giáo dục tốt nhất, cha mẹ có thể lưu ý một số nguyên tắc sau:

• Tương tác hai chiều: Khi trẻ có mong muốn, nhu cầu cha mẹ cần có sự lắng nghe. Những nhu cầu không đúng, cha mẹ có thể chỉ cho bé mặt tích cực và tiêu cực cũng như hậu quả. Điều này sẽ dần giúp trẻ có được những nhận thức đúng đắn hơn và có những hành vi đúng mực hơn.

• Thưởng phạt phân minh: Trẻ ở độ tuổi này thường thể hiện cá tính mạnh. Vì vậy cha mẹ cần cho trẻ biết rằng mình làm đúng, làm sai ở đâu để có thể thay đổi nhận thức và hành vi. Cha mẹ nên áp dụng các hình thức phạt phù hợp để trẻ nhận thấy mình làm điều đó là không đúng.

• Không đòn roi, quát mắng: Hình thức mắng mỏ, đòn roi ở độ tuổi này sẽ càng khiến trẻ muốn phản kháng và không hợp tác. Do vậy để giúp việc giáo dục trẻ mầm non được hiệu quả, cha mẹ không nên sử dụng những hành động tiêu cực này.

Dù trẻ ở độ tuổi nào cha mẹ cũng cần làm tấm gương mẫu mực, luôn lắng nghe, động viên trẻ. Ngoài ra cha mẹ cũng cần có sự kiên nhẫn để cùng bé đạt được những mục đích lớn lao nhất.

Xem thêm: Cách giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ mầm non

8 phương pháp giáo dục trẻ mầm non

Sự đa dạng của các nhóm phương pháp giáo dục trẻ mầm non giúp cha mẹ có thể tham khảo và lựa chọn phương pháp phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ. Cụ thể cha mẹ có thể tham khảo 9 phương  pháp giáo dục cho trẻ ở độ tuổi mầm non như:

Ba mẹ nên giao tiếp với con nhiều hơn. (Ảnh: Shutterstock.com)

• Phương pháp Montessori: Đây là một trong những phương pháp giáo dục sớm cho trẻ mầm non cực kỳ nổi tiếng và được áp dụng rất nhiều tại Việt Nam. Trẻ sẽ được khuyến khích để tự mình phát triển và khi đó cha mẹ chỉ là người theo dõi, định hướng và hỗ trợ cho trẻ. 

• Phương pháp Reggio Emilia: Đối với phương pháp này trẻ sẽ được học tính tự lập và thực hiện mọi công việc trong khả năng của mình. Điều đó giúp trẻ kích thích khả năng suy nghĩ, giúp trẻ có được hệ tư duy hoàn thiện hơn.

• Phương pháp Glenn Doman: Đối với phương pháp Glenn Doman trẻ sẽ được kích thích khả năng ngôn ngữ tối đa bằng cách tiếp cận, làm quen và phát triển vốn từ thông qua các flashcard, dot card. 

• Phương pháp Steiner: Sử dụng phương pháp này sẽ giúp trẻ có thể phát triển những yếu tố như cảm xúc, ý chí và suy nghĩ thông qua các hoạt động vui chơi, ca nhạc, vẽ tranh...

• Phương pháp STEAM: Phương pháp STEAM giúp trẻ được phát triển các kiến thức về kỹ thuật, công nghệ, khoa học, toán học và giúp trẻ phát huy tối đa khả năng tư duy, sáng tạo của mình.

• Phương pháp HighScope: Cha mẹ có thể giáo dục trẻ mầm non bằng phương pháp HighScope để giúp trẻ chủ động tham gia vào những chương trình học tập.

• Phương pháp Shichida: Trẻ sẽ được phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần, trí não thông qua những cách tự xử lý vấn đề.

• Phương pháp Forest School: Trẻ được trau dồi mọi kiến thức, kỹ năng thông qua các hoạt động ngoài trời như vui chơi, khám phá thiên nhiên.

Mỗi phương pháp giáo dục cho trẻ ở độ tuổi mầm non đều giúp trẻ có thể phát triển mọi kỹ năng, nhận thức của mình một cách đúng đắn nhất. Vì vậy mà cha mẹ cần tìm hiểu từng phương pháp, đánh giá xem phương pháp nào phù hợp với nhận thức, tình cảm, kỹ năng vốn có của trẻ. Từ đó cha mẹ có thể lựa chọn một phương pháp giáo dục trẻ mầm non phù hợp nhất và mang lại hiệu quả tốt nhất.

Trước kia, ở cấp mầm non, trẻ em được dạy nghe lời ông bà, cha mẹ, thầy cô… trẻ chỉ cần làm theo những điều được người lớn dạy là được. Tuy nhiên, với cách giáo dục đó, trẻ sẽ lệ thuộc vào người lớn, dần dần sẽ dẫn đến việc trẻ không có tính tự lập và thiếu những kỹ năng sống. Điều này sẽ khiến trẻ gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống tương lại, nhất là với xã hội hiện đại.

Xã hội hiện đại ngày nay tác động lên trẻ từ rất sớm, hàng ngày các thông tin từ ti vi, đài nói,internet … tác động đến đời sống thường ngày của bé. Việc giáo dục kỹ năng sống giúp trẻ có khả năng tự nhận thức sự việc, phân biệt tốt xấu, đúng sai chứ không bị động như trước kia. Việc giáo dục kỹ năng sống giúp trẻ nhằm giúp trẻ có khả năng nhận thức, từ đó biến nhận thức thành hành động. Điều này có nghĩa là trẻ không chỉ hiểu bản chất của sự việc mà còn phải làm được điều mình hiểu.

Dạy kỹ năng sống giúp trẻ nhận biết mình là ai, mình muốn gì, có mục đích gì trong cuộc sống, biết dung hòa giữa cái tôi cá nhân và tập thể, biế đối mặt với khó khăn mà cuộc sống đem đến …. Để làm được điều này, trẻ được dạy các kỹ năng như: ý thức về bản thân, thông cảm với người khác, sự tự lập … nói thì có vẻ to lớn nhưng thực chất đây là những kỹ năng cơ bản cho cuộc sống hiện đại.

Các kỹ năng này thường được lồng ghép khéo léo vào các trò chơi, chương trình học của bé để bé có thể dễ dàng tiếp thu. Hoặc có thể đặt trẻ trước những tình huống vui nhưng yêu cầu trẻ phải suy nghĩ  để trẻ giải quyết theo nhóm thông qua thảo luận, trò chơi, sắm vai, vẽ tranh hay hành động cụ thể. Qua những hoạt động đó, trẻ tiếp thu qua hành động trực tiếp và tự quyết định với sự giúp đỡ của các bạn. Điều này có thể làm tăng kỹ năng thảo luận, làm việc nhóm…

Tuy nhiên, việc giáo dục kỹ năng sống không dễ chút nào, vì nền giáo dục của nước ta ít có kinh nghiệm trong việc giáo dục kỹ năng sống, nó cũng nằm ngoài lối suy nghĩ và thói quen của người Việt.

Vì thế,việc đầu tiên cần làm là thay đổi cách nghĩ, cách làm của chính các giáo viên,  người lớn phải tin vào khả năng của trẻ để suy nghĩ và có hành động đúng. Chúng ta không nên áp đặt suy nghĩ của mình mà cần khơi dậy tiềm năng của trẻ, hỗ trợ sự phát triển tiềm năng này bằng thái độ thông cảm và tôn trọng. Lòng tự tin của trẻ sẽ lớn rất nhanh nếu người lớn nhìn chúng bằng con mắt mới và sáng tạo, đồng thời với thái độ kiên nhẫn.

Thời gian qua, Hà Nội ghi nhận số ca mắc tay chân miệng tăng mạnh. Theo tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, trong tuần qua, số ca mắc tay chân miệng tăng so với tuần trước. Dự báo, số ca mắc tay chân miệng có thể tiếp tục gia tăng trong thời gian tới do đang vào cao điểm mùa dịch.

Cụ thể, trong tuần qua (tính từ ngày 27/6 đến 1/7), trên địa bàn Hà Nội ghi nhận có thêm 139 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng (tăng gần 29% so với tuần trước đó). Như vậy, cộng dồn từ đầu năm 2022 cho đến nay, TP đã có 968 trường hợp mắc tay chân miệng (tăng gấp 5,2 lần so với cùng kỳ năm 2021).

Để giúp các bậc cha mẹ có thêm hiểu biết và biết cách chủ động phòng tránh bệnh tay chân miệng cho con, trong chương trình Chuyện khó có bác sĩ với chủ đề "PHÒNG NGỪA VÀ CHĂM SÓC CON BỊ TAY CHÂN MIỆNG" , BS Phí Văn Công, chuyên khoa Nhi, Bệnh viện Xanh Pôn, đã có những chia sẻ rất chi tiết như sau:

1. Tác nhân gây bệnh và trung gian truyền bệnh tay chân miệng là gì?

Bệnh tay chân miệng do nhiều virus đường ruột gây ra, trong đó có các nhóm chính là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71). Các nhóm virus này chủ yếu ở đường ruột và gây ra các triệu chứng ở tay, chân và miệng. Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm nên có thể lây từ người bệnh sang người lành thông qua giọt bắn của đường hô hấp và dịch tiết của đường tiêu hóa. Chính vì thế, bệnh tay chân miệng rất dễ lây trong không gian kín và nơi đông người như lớp học...

2. Lứa tuổi nào hay bị tay chân miệng nhất?

Mọi lứa tuổi đều có thể bị bệnh tay chân miệng, nhưng thường gặp nhất là trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ 1-2 tuổi. Trẻ đi lớp mẫu giáo, lại chưa bị tay chân miệng bao giờ, trẻ có hệ thống miễn dịch kém rất dễ bị bệnh.

3. Triệu chứng phổ biến của bệnh tay chân miệng là gì?

Bệnh nhân bị tay chân miệng thường là nổi phát ban ở tay, chân và miệng, đặc biệt là ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, vòm họng, đầu gối, khe mông. Các phát ban có không phải lúc nào cũng xuất hiện ở tất cả các vị trí này mà có thể chỉ có ở một vài vị trí.

Dù chỉ xuất hiện vài nốt ở các vị trí trên nhưng đang trong mùa dịch tay chân miệng, lại có các triệu chứng khác như chảy dãi, quấy sốt, kém ăn, đi ngoài... thì cũng nên nghĩ đến bệnh tay chân miệng.

4. Làm sao để phân biệt các vết viêm loét là do tay chân miệng hay các bệnh khác gây nên?

Thứ nhất, vị trí đặc hiệu của bệnh tay chân miệng là ở lòng bàn chân, lòng bàn tay, khoang miệng, đầu gối, khe mông. Thứ hai, ban của tay chân miệng là những dát sẩn, thường chìm trong bề mặt da. Các vết loét trong khoang miệng thường tập trung ở đầu lưỡi, vòm họng, niêm mạc má 2 bên. Các triệu chứng của tay chân miệng thường đi kèm với sốt, trẻ bị bệnh thì thường quấy khóc, chảy dãi...

5. Trong nhà có trẻ bị tay chân miệng thì liệu những trẻ khác và người lớn trong nhà có nguy cơ bị lây bệnh không?

Nếu trong nhà có bệnh nhân bị tay chân miệng thì cả người lớn và trẻ em trong nhà đều có nguy cơ bị lây. Người lớn, trẻ lớn có sức khỏe tốt thì có thể bị bệnh ở mức độ bình thường, còn nếu có sức đề kháng suy giảm thì có thể bị nặng.

6. Có thể phát hiện trẻ bị bệnh tay chân miệng khi trong thời kỳ ủ bệnh không? 

Thời kì ủ bệnh là thời kì virus xâm nhập vào cơ thể, chưa khởi phát triệu chứng nên không thể phát hiện ra trẻ bị bệnh trong giai đoạn này.

7. Khi nào thì có thể coi là bé đã khỏi bệnh tay chân miệng, tính theo ngày hay là dựa trên các dấu hiệu triệu chứng?

Bệnh tay chân miệng giống như các bệnh truyền nhiễm khác như sốt xuất huyết, thường tính theo ngay - tính từ ngày có triệu chứng đầu tiên là ngày thứ nhất. Bệnh thường kéo dài 5-7 ngày, sau 7 ngày mà trẻ không xuất hiện biến chứng, các triệu chứng mất đi thì có thể coi như trẻ khỏi bệnh.

8. Có nên tự ý mua thuốc điều trị tay chân miệng cho con?

Khi trẻ có bất kì dấu hiệu hay triệu chứng nào của bệnh thì cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc nhân viên y tế có kiến thức về bệnh đó. Bệnh tay chân miệng có thể nhầm lẫn với các bệnh khác nên để chẩn đoán đúng là bệnh tay chân miệng hay không, có biến chứng gì là việc của bác sĩ. Vì vậy, tự ý mua thuốc ở nhà để điều trị tại nhà là không nên.

9. Trẻ bị tay chân miệng có dấu hiệu như thế nào thì cha mẹ cần đưa ngay đến bệnh viện?

Đa phần các dấu hiệu của bệnh tay chân miệng là nhẹ, như sốt nhẹ, xuất hiện phát ban ở lòng bàn tay, bàn chân... Tuy nhiên, trong trường hợp trẻ sốt trên 39 độ, sốt trên 2 ngày, quấy khóc nhiều (khóc nằng nặc, đòi bế đi mà không cách nào dỗ được), trẻ giật mình, trẻ có hiện tượng run tay chân, đi không vững... thì cần đưa con đi khám để xem liệu có phải trẻ bị biến chứng của tay chân miệng hay chưa.

10. Trẻ bị tay chân miệng nặng nguy hiểm thế nào?

Không có thuốc để diệt virus gây ra bệnh tay chân miệng mà chỉ có thuốc điều trị các biến chứng do tay chân miệng gây ra hoặc giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh. Bệnh tay chân miệng có 2 nhóm biến chứng chính là: Biến chứng về thần kinh và biến chứng về tim mạch.

Biến chứng về thần kinh có thể là viêm não, viêm màng não. Biến chứng về tim mạch có thể là trẻ bị viêm cơ tim, nhịp tim nhanh hoặc chậm lại. Những biến chứng này đều cần phải điều trị tích cực và kịp thời. Vì vậy, khi con bị tay chân miệng cha mẹ cần đưa con đi khám.

11. Phòng ngừa bệnh tay chân miệng cho trẻ như thế nào, nhất là với trẻ mầm non tiếp xúc nhiều với đồ chơi?

Để phòng tránh bệnh tay chân miệng cho trẻ đang tuổi đi học thì việc vệ sinh là cực kì quan trọng, bao gồm cả đeo khẩu trang, vệ sinh tay, vệ sinh các bề mặt, vệ sinh đồ chơi...

Ngoài vệ sinh ở nhà, vệ sinh ở lớp học cũng rất quan trọng. Các cô cũng cần thường xuyên lau bề mặt, đồ chơi, vệ sinh cho trẻ bằng các khăn riêng biệt... thì có thể phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nói chung và tay chân miệng nói riêng.

12. Bé mới khỏi COVID-19 thì bị tay chân miệng, liệu bé có nguy cơ bị nặng không?

Câu chuyện trẻ vừa mắc COVID-19 xong bây giờ bị tay chân miệng vẫn thường xảy ra. Hiện tại, chưa có nghiên cứu nào chứng minh bị sau khi bị COVID-19 mà bị tay chân miệng thì sẽ bị nặng nhưng sau khi bị COVID-19, hệ thống miễn dịch của trẻ có thể yếu hơn, do đó trẻ dễ bị tay chân miệng hơn.

13. Có cách nào giảm đau những vết loét trong miệng để bé dễ ăn không? 

Vết loét do bệnh tay chân miệng xuất hiện trong miệng có thể làm cho trẻ đau và khó ăn. Cha mẹ có thể dùng các sản phẩm làm giảm đau miệng dùng được cho trẻ em. Cha mẹ nên dùng trước ăn 10-15 phút để lúc đó các vết loét đỡ đau rồi, trẻ có thể ăn được. Nên cho trẻ ăn đồ ăn mềm, mát để dễ ăn hơn. Bên cạnh đó, cần vệ sinh thường xuyên bằng nước muối sinh lý hoặc sản phẩm vệ sinh dùng được trong miệng để tránh nhiễm khuẩn bội nhiễm làm cho vết loét nặng hơn.

14. Bé bị sốt 2 ngày, loét ở miệng và nổi mẩn ở người. Có khi nào bé bị tay chân miệng và sốt xuất huyết cùng lúc không?

Trường hợp bé bị tay chân miệng cùng lúc với sốt xuất huyết vẫn có thể xảy ra. Mỗi bệnh có những biểu hiện khác nhau, ví dụ: Sốt khi bị tay chân miệng thường là sốt nhẹ hơn 37 độ C hoặc sốt đến 38,5-39,5 độ C và kèm phát ban. Còn trẻ bị sốt xuất huyết thường sốt cao 39-40 độ C liên tục, rất khó hạ sốt, đi kèm mệt mỏi.

Ngoài ra, sốt xuất huyết thì phải có muỗi đốt, lây bệnh từ người bệnh sang người lành. Nếu trẻ không bị muỗi đốt, xung quanh trẻ không có ai bị sốt xuất huyết, điều kiện vệ sinh tốt thì khả năng trẻ bị sốt xuất huyết cũng thấp.

15. Trẻ đã bị tay chân miệng liệu có miễn dịch với bệnh không, có dễ bị lại không?

Miễn dịch sinh ra do bệnh tay chân miệng là miễn dịch không bền vững, có thể bị suy giảm theo thời gian. Thứ hai, có nhiều virus gây ra bệnh tay chân miệng, thậm chí có trường hợp bị tay chân miệng 2 lần trong cùng 1 mùa. Vì vậy, trẻ có thể bị tay chân miệng tái đi tái lại trong một mùa.

16. Bé mắc bệnh tay chân miệng có cần kiêng khem gì không?

Không cần kiêng khem quá kĩ những cần tránh mất vệ sinh, nên ăn uống sạch, nên ăn lỏng, uống mát. Trẻ bị tay chân miệng cũng không cần thiết kiêng tắm, kiêng đồ tanh, chua...

(Theo: Phụ nữ Việt Nam)

Theo tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm y học lâm sàng và các bệnh nhiệt đới trẻ em, cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính. Bệnh lây qua đường hô hấp với biểu hiện trẻ sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, hắt hơi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh hiện nay ở nước ta chủ yếu do các chủng virus cúm A và cúm B. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao, qua đường hô hấp, qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng do hắt hơi, ho, khạc.

Trường hợp trẻ bị mắc cúm, cha mẹ cần lưu ý những điều này.

Hạ sốt cho trẻ: Cha mẹ cần nới rộng quần áo trẻ, chườm ấm ở vùng trán, nách, bẹn. Người lớn cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ, 4- 6h uống nhắc lại 1 lần nếu trẻ có sốt ≥ 38,5 độ; đồng thời vệ sinh đường hô hấp.

Vệ sinh mũi miệng: Phụ huynh dùng khăn giấy mềm lau sạch mũi, dãi rồi vứt bỏ ngay sau khi sử dụng; không nên dùng khăn xô vì sau mỗi lần lau, nếu không thay khăn mới, dùng lại khăn cũ virus vẫn bám lại trên khăn. Hàng ngày, cha mẹ nhỏ dung dịch nước muối sinh lý vào mắt, mũi cho trẻ, súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối pha loãng đối với trẻ lớn.

Đồng thời, cha mẹ thường xuyên vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng với nước sạch (vệ sinh cả bàn tay người chăm sóc và cả cho trẻ), tránh tối đa việc đưa tay lên mắt, mũi, miệng.

Dinh dưỡng: Cho trẻ ăn thức ăn giàu dinh dưỡng, mềm, dễ tiêu, dễ nuốt như cháo, sữa, hoa quả và uống nhiều nước. Trẻ còn bú mẹ nên tăng cường bú.

Cách ly trẻ tương đối: Người lớn nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc với trẻ lành, hướng dẫn che miệng và mũi khi ho và hắt hơi, tốt nhất bằng khăn vải hoặc khăn giấy. Mang khẩu trang khi chăm sóc trẻ. Tắm cho trẻ bằng nước ấm trong phòng kín gió, để tránh nhiễm lạnh.

Các chuyên gia khuyến cáo, tiêm vaccine là biện pháp hiệu quả để phòng cúm. Trẻ bị cúm cần được cách ly và người chăm sóc trẻ cần đeo khẩu trang để phòng lây nhiễm. Ngoài ra, các gia đình cần chú ý đảm bảo nơi ở thông thoáng, sạch sẽ, nhiều ánh sáng….

Bác sĩ thăm khám cho một bệnh nhi nhiễm cúm A. (Ảnh: Suckhoedoisong)

Bác sĩ Nguyễn Hữu Thảo - Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc cho biết gần đây số trẻ đến khám với các triệu chứng của cúm A tăng lên. Tháng 9-12 hàng năm mới đến mùa cúm A, cúm B và ở mùa này trẻ ít ốm và bệnh thường nhẹ, nhưng năm nay lại khác, sau mắc COVID-19 miễn dịch trẻ giảm nên ốm liên tục.

Không chỉ trẻ nhỏ, các bác sĩ lưu ý, nếu ai có triệu chứng cúm và thuộc nhóm nguy cơ cao, bị bệnh nặng hoặc lo lắng về bệnh thì cần đến cơ sở y tế để được tư vấn.

Người có nguy cơ cao bị biến chứng cúm gồm: Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 12 tháng tuổi. Người lớn trên 65 tuổi, phụ nữ có thai, những người có hệ miễn dịch yếu, người mắc các bệnh mãn tính. Ngoài ra, những người rất béo phì, có chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 40 trở lên cũng thuộc nhóm này

Những người nguy cơ cao bị biến chứng thường biểu hiện khởi phát cơn hen, vấn đề tim mạch, nhiễm trùng tai trong đó viêm phổi là biến chứng nghiêm trọng nhất. Đối với người lớn tuổi và những người mắc bệnh mãn tính, viêm phổi có thể gây tử vong.

Đáp ứng sự phát triển

Theo PGS.TS Nguyễn Bá Minh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Mầm non (GDMN), Bộ GD&ĐT, Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi được ban hành từ năm 2010, đến nay có những điểm không còn hợp lý, cần có nghiên cứu đánh giá và điều chỉnh cho phù hợp với cách tiếp cận “lấy trẻ làm trung tâm”; hướng đến hình thành năng lực cho trẻ nói chung, những năng lực cần thiết để trẻ sẵn sàng đi học lớp 1 nói riêng, phù hợp và liên thông với những năng lực cần thiết ở giáo dục phổ thông.

Trên tinh thần đó, Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi đang được Bộ GD&ĐT xây dựng, kế thừa bộ chuẩn cũ, cập nhật những biến đổi xã hội đáp ứng thực tiễn, tham khảo xu hướng nghiên cứu và phát triển chuẩn học tập, trẻ em của các nước trên thế giới.

Góp ý nội dung cho bộ chuẩn mới, ông Thái Văn Thành, Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An đặt vấn đề: Các tiêu chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi cần được thiết kế cho tất cả trẻ em Việt Nam, bất kể giới tính, dân tộc, tình trạng kinh tế - xã hội, sự đa dạng văn hóa hoặc kỹ năng và nhu cầu đặc biệt.

Các tiêu chuẩn này phải đạt được yêu cầu khuyến khích hỗ trợ, tạo cơ hội và kích thích môi trường cho sự phát triển tối ưu và cơ hội học tập của trẻ. Với đặc tính toàn diện của Bộ chuẩn, cần đảm bảo GDMN phải trở thành một phần quan trọng trong hệ thống giáo dục Việt Nam.

Đặc biệt trong bối cảnh kinh tế - xã hội có nhiều chuyển biến tích cực, đời sống người dân ngày một được nâng cao, yêu cầu nuôi dạy chăm sóc trẻ cũng khác trước, Bộ chuẩn phải đạt được sự tiếp nối với Chương trình GDPT 2018.

Đồng quan điểm, TS Nguyễn Ngọc Hiền, thành viên tiểu ban GDMN, Hội đồng quốc gia giáo dục và phát triển nguồn nhân lực cho rằng: Trong những năm gần đây, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo rõ nét và cụ thể định hướng GDMN theo quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm”.

Đây là xu hướng đúng đắn mà các nước tiên tiến đang thực hiện. Xu hướng đổi mới của GDMN Việt Nam hiện nay đã làm thay đổi quá trình “trẻ học qua chơi”, “trẻ học qua thực hành, trải nghiệm”… giúp trẻ ngày càng tự lập.

Việc xây dựng Bộ chuẩn 5 tuổi mới, cần đảm bảo có sự điều chỉnh hợp lý, trên cơ sở lấy ý kiến của giáo viên mầm non, phụ huynh, cán bộ quản lý và chuyên gia.

Bộ chuẩn đảm bảo việc GD phát triển trẻ em 5 tuổi có mối quan hệ chặt chẽ với Chương trình GDMN. Chuẩn được nhìn nhận vai trò quan trọng trong định hướng xây dựng Chương trình GDMN và ban hành chính sách có liên quan đến trẻ em.

Giúp trẻ làm quen với tiếng Việt của trẻ MN 5 tuổi Trường MN Lê Lợi, TP Vinh, tỉnh Nghệ An khi chưa có dịch. Ảnh: TG

Kiến nghị từ thực tế

Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Ngô Thị Minh, xây dựng Bộ chuẩn phát triển mầm non năm tuổi là việc làm khó, nhưng không thể không làm. Việc xây dựng phải đáp ứng được yêu cầu của giai đoạn hiện nay, thay đổi bộ chỉ số là cần thiết bám theo tính liên thông Chương trình GDMN và đầu ra của trẻ 5 tuổi, chuẩn của cả cấp học. Theo đó, mục tiêu, nguyên tắc, tiêu chí liên quan đến xây dựng triển khai, đánh giá trẻ mầm non 5 tuổi phải rõ. Cần đánh giá đức, trí, thể, mỹ một cách toàn diện, quan hệ xã hội yêu cầu đối với trẻ em thế nào. Tiếp cận với các bộ luật đã ban hành, tích hợp, tính toán sao cho phù hợp. Đa dạng cách tiếp cận và kế thừa bộ chuẩn cũ, cùng sự đa dạng chăm sóc giáo dục trẻ.

Từ thực tế ở một cơ sở đào tạo giáo viên mầm non, PGS.TS Trần Đình Tuấn, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương nhìn nhận: Bộ chuẩn học tập và phát triển trẻ em năm tuổi cần phải đạt được yêu cầu không chỉ như hướng dẫn cho sự phát triển tối ưu của trẻ em, mà còn là cơ sở vững chắc cho việc phát triển chương trình giáo dục dựa trên chương trình khung GDMN.

Từ đó, cải thiện và đánh giá các chương trình được cung cấp cho trẻ mầm non; nâng cao năng lực đội ngũ nhà giáo; thiết kế các chương trình khác nhau cho cha mẹ, để giám sát quốc gia hoặc nâng cao nhận thức và kiến thức của cộng đồng về tầm quan trọng của GDMN.

Thực hiện văn bản này sẽ có tác động trực tiếp đến việc nâng cao chất lượng giáo dục, hướng đến chuẩn bị cho trẻ sẵn sàng học tập ở trường tiểu học và cuộc sống sau này.

Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Nam Định, ông Vũ Đức Thọ cho rằng: Bộ chuẩn học tập và phát triển trẻ em năm tuổi cần phải giúp người trực tiếp đứng lớp và các nhà hoạch định chính sách hiểu rõ hơn về tiềm năng và sự sẵn sàng của trẻ để phát triển và việc học đối với trẻ mầm non.

Việc tạo ra một môi trường giáo dục giàu cảm xúc xã hội phù hợp, môi trường vật chất và nội dung học tập phù hợp, kích thích học thông qua vui chơi, hoạt động thực hành trải nghiệm cùng với sự hỗ trợ hay hợp tác từ cha mẹ, các tổ chức xã hội và cộng đồng… sẽ là lực đẩy quan trọng để GDMN đạt được yêu cầu chất lượng trong bối cảnh mới.

Đặt kỳ vọng với Bộ chuẩn học tập và phát triển trẻ em năm tuổi mới, cô Nguyễn Thị Băng, Hiệu trưởng Trường MN Yên Ninh, TP Yên Bái (tỉnh Yên Bái) cho hay: Những tiêu chuẩn mới cần được sử dụng với bất kỳ ai quan tâm đến trẻ mầm non (cha mẹ hay người chăm sóc nuôi dưỡng/giám hộ, nhà giáo dục, bác sĩ nhi khoa, chuyên gia GDMN).

Đảm bảo rằng tất cả trẻ em đều được tiếp cận bình đẳng với dịch vụ GDMN; khuyến khích và thúc đẩy các hình thức GDMN mang tính mở; khuyến khích sự tham gia của cha mẹ trẻ, các tổ chức xã hội và cộng đồng.

Chúng tôi kỳ vọng và mong đợi Bộ chuẩn đáp ứng yêu cầu nuôi dạy trẻ chất lượng trong các lĩnh vực phát triển khác nhau. Đặc biệt cần tập trung vào thiết kế để đáp ứng tốt yêu cầu chất lượng nuôi dạy đảm bảo trẻ 5 tuổi có kỹ năng tốt nhất bước vào lớp 1 theo Chương trình GDPT 2018.

Các nhóm kỹ năng sống cho trẻ mầm non gồm những kỹ năng nào?

1. Vì sao phải dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non?

Mỗi đứa trẻ đều sở hữu những đặc điểm riêng biệt, với những điểm mạnh và điểm yếu khác nhau. Nếu biết phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu sớm, tương lai bé sẽ phát triển tốt và sáng lạn hơn. Bên cạnh đó, khi trẻ bắt đầu đi học tại các trường mầm non, ngoài tiếp cận kiến thức trẻ cũng bắt đầu với một hoàn cảnh mới, bắt đầu cuộc sống tập thể. Việc được trang bị thêm những kỹ năng sống cho trẻ mầm non cần thiết khác sẽ giúp bé dễ dàng vui chơi, hoà nhập cùng mọi người hơn.

Mầm non là độ tuổi giúp bé luyện tập những thói quen tốt cho quá trình phát triển thể chất lẫn tinh thần. Do đó, để bé học thêm những kỹ năng sống cho trẻ từ lứa tuổi này sẽ giúp bé biết cách tự lập, vượt qua những khó khăn trong cuộc sống để ngày một lớn lên và trưởng thành.

2. 18 kỹ năng sống cho trẻ mầm non bố mẹ cần dạy con hằng ngày

2.1 Kỹ năng tự ăn, uống nước

Ông bà ta có câu: Học ăn, học nói, học gói, học mở. Điều đó có nghĩa, trong giai đoạn đầu đời của bé, kỹ năng ăn uống là rất quan trọng. Ngay từ khi bé còn nhỏ, bố mẹ nên dạy con cách ăn uống tự lập mà không cần người giúp đỡ.

Đến khi trẻ đủ tuổi để có thể ngồi trên bàn ăn, tay biết cầm nắm đồ ăn, đồ vật thì bố mẹ nên dạy cho bé một số công việc sau: Đâu là những đồ ăn có thể ăn được? Đâu là những món không thể bốc lên cho vào miệng? Tập cho con thói quen tự cầm thìa xúc đồ ăn…

Rõ ràng nếu một đứa trẻ còn quá nhỏ thì những công việc ấy không phải chuyện dễ dàng. Ít nhất phải đến khoảng 1-4 tuổi, con mới có thể ngồi vững trên bàn ăn cùng bố mẹ, tự lấy nước uống khi khát… Nếu bố mẹ cho con đi nhà trẻ thì các cô cũng sẽ dạy bé kỹ năng này. Cộng thêm với việc về nhà được bố mẹ bổ sung kèm cặp thêm các kỹ năng sống của trẻ mầm non khác, bé sẽ nhanh cứng cáp và tự lập hơn.

Dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non bắt đầu với việc tự ăn.

2.2 Kỹ năng ứng xử

Kỹ năng ứng xử rất quan trọng. Kỹ năng sống cho trẻ này sẽ giúp bé dễ dàng hòa nhập với mọi người xung quanh hơn. Một số kỹ năng ứng xử mà bố mẹ có thể dạy cho bé: chào hỏi người lớn, tôn trọng mọi người, không vòi vỉnh khóc lóc để đòi bằng được món quà, với em bé nhỏ tuổi hơn phải nhường nhịn, biết nói lời cảm ơn, xin lỗi đúng lúc…

Để có thể rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non, đặc biệt là ứng xử, một cách hiệu quả nhất, chính bố mẹ là tấm gương để bé noi theo. Lưu ý, khi trẻ bị phạm lỗi đừng nên la mắng hay đánh con. Hãy nhẹ nhàng hỏi chuyện tại sao con lại làm vậy. Sau đó nhắc nhở bé lần sau đừng tái phạm nữa. Bố mẹ lưu ý khi dạy con đừng nên tạo áp lực hay dọa đánh bé quá mức của bé.

Cha mẹ cần luôn giữ sự bình tĩnh của mình để dạy kỹ năng sống ứng xử cho con.

2.3 Kỹ năng tự chăm sóc bản thân

Một số kỹ năng sống cho trẻ để tự chăm sóc bản thân mình bố mẹ nên dạy là: đánh răng, lấy đồ ăn thức uống, tự mang giày, tự biết cách đội mũ khi ra ngoài… Bé sẽ tự biết cách chăm sóc bản thân tốt hơn khi không có phụ huynh kề bên. Đây là cách dạy con kỹ năng sống tự lập tốt nhất, làm nền tảng để dạy con những kỹ năng sống cần thiết cho trẻ mầm non khác . Cũng như giúp trẻ trở thành một người tự chủ và độc lập về sau.

Kỹ năng mềm biết tự chăm sóc là bước đầu trẻ biết chịu trách nhiệm cho chính mình.

2.4 Kỹ năng học hỏi

Trẻ mầm non đang trong giai đoạn phát triển thế giới quan, thường hay quan sát, tò mò và khám phá tất tần tật mọi thứ xung quanh. Do đó, các bậc phụ huynh cũng nên thường xuyên tạo không gian, môi trường để con được rèn luyện, phát huy kỹ năng sống cho trẻ luôn học hỏi này.

Bố mẹ có thể dành ngày cuối tuần để đưa con tham gia các hoạt động ngoài công viên, khu vui chơi giải trí để bé có thêm nhiều trải nghiệm về thế giới bên ngoài. Thường xuyên cho con ra hiệu sách, tập cho bé thói quen học hỏi, tập đọc… Đặc biệt, việc dạy bé đặt câu hỏi sẽ giúp trẻ học tập rất nhiều từ bây giờ về sau. Những câu hỏi cơ bản ví dụ như là cái gì, tại sao, do ai và tìm lời giải đáp cho các câu hỏi, việc này nên làm như thế nào…

Kỹ năng sống cho trẻ mầm non bao gồm cả việc học cách đặt đúng câu hỏi.

2.5 Kỹ năng nói thật

Về cơ bản, trẻ em như một tờ giấy trắng nên sẽ không biết nói dối là gì, và tác hại của nói dối. Tuy nhiên, vì là trẻ con nên các bé tiếp thu nhanh, học dễ dàng và dễ nhớ. Mặc dù trên thực tế việc nói dối trong nhiều trường hợp không phải là sai hoàn toàn. Nhưng các bé còn quá nhỏ tuổi để có thể suy nghĩ được như vậy.

Do đó, trước hết bố mẹ cần thường xuyên trò chuyện cùng với con, khuyến khích bé nói ra các suy nghĩ trong đầu. Nếu trẻ phạm lỗi hay động viên con nhận lỗi và sau đó khen trẻ ngoan để bé nhận thức được sai là phải xin lỗi, chứ không phải nói dối để che lấp sự việc.

2.6 Kỹ năng dọn dẹp nhà cửa ngăn nắp

Nghe có vẻ người lớn nhưng thật ra bố mẹ phải tập tính ngăn nắp cho con ngay từ khi bé còn học mầm non. Để dạy trẻ kỹ năng sống này, bố mẹ cần phải là tấm gương, là người đầu tiên sắp xếp mọi thứ trong nhà đúng trật tự, gọn gàng. Sau đó yêu cầu mọi thành viên trong gia đình phải giữ sự gọn gàng ấy, lấy đồ vật gì thì sau khi dùng xong phải đặt lại chỗ cũ.

Trẻ con có tính rất ham vui. Nhiều hôm bé bày đồ chơi hoặc vứt áo quần lung tung rồi chạy đi cùng với bạn bè… Thông thường bố mẹ sẽ là người dọn thay. Đừng làm vậy. Bố mẹ hãy gọi bé trở lại, yêu cầu bé dọn dẹp và cất đồ chơi, áo quần từ nơi con lấy ra. Gọn gàng hết rồi thì con mới được đi chơi tiếp. Tập kỹ năng sống cho bé này 7-10 lần thì bé sẽ quen dần với thói quen này.

Rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non giúp tạo thói quen ngăn nắp.

Thế nào là ngăn nắp gọn gàng? Hãy cùng bé xem video sau đây:

2.7 Kỹ năng bơi lội

Kỹ năng sống cho trẻ mầm non như bơi lội thực sự vô cùng quan trọng. Kỹ năng này giúp trẻ vận động, tạo điều kiện cho trẻ phát triển cơ thể toàn diện nhất. Ngoài ra, nếu không may xảy ra tình huống bất ngờ như bé bị trượt chân xuống bể bơi, ao hồ, đây là một kỹ năng sinh tồn cho trẻ tự cứu mình. Tuy nhiên, cần phải xem thử thể lực của con bạn như thế nào có tốt không. Từ đó cho trẻ luyện tập phù hợp, cộng với việc tìm các nơi dạy uy tín, giám sát chặt chẽ rồi mới cho đi học bơi.

Cho trẻ tập bơi sớm cũng giúp trẻ rèn luyện sức khoẻ vô cùng tốt.

2.8. Kỹ năng vượt qua trở ngại

Nhiều bố mẹ bao bọc con quá mức nên thường hay làm hết tất cả mọi việc cho con. Hoặc lo sợ vô lý, không cho con ra khỏi nhà, thậm chí không cho tập cả xe đạp, sợ con ngã. Tuy nhiên, cách làm này khiến con trẻ có thói quen ỷ lại, hay dựa dẫm người khác mà không tự thân vận động.

Ví dụ như con bị vấp ngã, đừng vội chạy lại bế hay dỗ để bé không khóc. Thay vào đó hãy đến bên và động viên con đứng dậy. Tương tự, khi con có xích mích với bạn bè xung quanh, đừng vội cho là con mình đúng rồi lôi người lớn vào khó xử. Khuyến khích bé chủ động giảng hòa. Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non là một quá trình dài, cần các bậc phụ huynh thật sự kiên nhẫn.

Kỹ năng sống vượt qua thử thách cho trẻ mầm non một ý chí vươn lên mạnh mẽ.

2.9 Kỹ năng giúp đỡ, biết chia sẻ

Bố mẹ nào cũng mong muốn con mình lớn lên sẽ là người tốt, giàu tình thương và có lòng trắc ẩn. Để được như vậy, ngay từ khi còn học mầm non, hãy dạy bé cách quan tâm và giúp đỡ mọi người xung quanh. Tương tự như kỹ năng ứng xử, bố mẹ cần làm tốt vai trò là những người lớn mẫu mực để con noi theo. Bố mẹ có thể dạy con: sau khi ăn nên cho bát đĩa vào bồn rửa chén, dọn dẹp đồ đạc nho nhỏ giúp bố mẹ…

Trong cuộc sống hằng ngày nếu thấy ai đó đang có vấn đề, có thể gợi ý một số cách để bé tập thói quen chủ động chia sẻ khó khăn, giúp đỡ người khác. Đây cũng là một kỹ năng sống cho trẻ mầm non quan trọng, giúp bé có góc nhìn tích cực trong cuộc sống.

Các kỹ năng sống của trẻ mầm non đã học sẽ giúp trẻ thành người có ích

2.10 Kỹ năng trồng cây và chăm sóc động vật

Ngay từ nhỏ, nếu tiếp xúc với cây cối và động vật nhiều, tâm hồn và tính cách của con sẽ phong phú và tươi đẹp. Không chỉ giúp nuôi dưỡng cảm xúc tích cực, học hỏi cuộc sống qua thế giới thiên nhiên, kỹ năng sống này còn giúp bé biết quan tâm đến mọi thứ xung quanh mình hơn.

Kỹ năng biết chăm sóc động vật giúp nuôi dưỡng trẻ có một tâm hồn tốt hơn.

2.11 Kỹ năng phòng tránh nguy hiểm

Cuộc sống bên ngoài luôn có những nguy hiểm bất chợt và những tai nạn khó lường trước được. Việc dạy trẻ kỹ năng sống để tự bảo vệ bản thân là điều vô cùng cần thiết. Bố mẹ không thể lúc nào cũng ở bên cạnh con, nên tốt nhất hãy dạy con biết cách nhận biết tình huống nào có thể nguy hiểm và nhờ sự giúp đỡ khi xảy ra sự cố.

Khi trẻ mới lọt lòng, hãy lặp đi lặp lại những thông tin liên lạc cơ bản như số điện thoại, số nhà, tên người thân và nhắc nhở cũng như dạy con kỹ năng cảnh giác trước người lạ, biết cách đối phó với những người có thể có hành vi xấu với trẻ. Dạy con tự bảo vệ bản thân từ sớm sẽ giúp con đề phòng được những nguy hiểm có thể xảy ra sau này.

Rất nhiều tình huống cần cha mẹ hướng dẫn kỹ năng sống này cho trẻ càng sớm càng tốt.

2.12 Kỹ năng nấu ăn

Trẻ em nên được dạy nấu ăn từ khi còn nhỏ, với các công việc phù hợp vào những độ tuổi thích hợp. Đây là hoạt động giúp trẻ tham gia vào công việc chung của gia đình, tạo tính gắn kết. Kỹ năng này có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất, tinh thần, cũng như tài chính của trẻ khi lớn lên về sau.

Cha mẹ có thể dạy kỹ năng sống cho trẻ này bắt đầu đơn giản với việc chuẩn bị bát đũa, dọn dẹp gia vị. Sau đó cho trẻ làm quen với việc chuẩn bị nguyên liệu cơ bản, sau đó dần dần tập cho trẻ tự nấu các món dễ làm mà mình thích.

Bắt đầu từ những việc nhỏ và dạy con kỹ năng nấu ăn nào các bố mẹ.

2.13 Kỹ năng tham gia giao thông an toàn

Đây vốn là một kỹ năng sống cho trẻ mầm non đơn giản sẽ được dạy khi vào học tại các trường mẫu giáo. Nhưng cha mẹ vẫn nên kết hợp để trẻ được thực hành một cách tốt nhất.

Hướng dẫn trẻ các thông tin cơ bản nhưng hiệu quả như: Nên đi bộ trên vỉa hè. Biết nhận biết đèn giao thông. Chỉ băng qua đường khi đèn xanh dành cho người đi bộ bật lên. Biết quan sát và giơ tay xin đường khi băng qua đường nhỏ. Nếu trên đoạn đường có nhiều xe qua lại, dạy trẻ biết đợi một ai đó cũng muốn sang đường để bé có thể đi bên cạnh họ.

Dạy trẻ luôn chấp hành đúng luật để giữ an toàn cho bản thân

2.14 Kỹ năng tự vệ cơ bản

Trong những kỹ năng sống cần thiết cho trẻ mầm non, kỹ năng tự vệ là kỹ năng quan trọng, kể cả đối với người lớn. Cho trẻ theo học các lớp tự vệ cơ bản, các lớp học võ hay rèn luyện thể chất phù hợp. Ví dụ khi đối mặt với tình huống bị bắt nạt, trẻ có thể tự xử lý, hoặc dùng lời nói để làm giảm bớt tính nghiệm trọng của xung đột. Ngoài ra tham gia các lớp học trên cũng là các tốt để dạy trẻ tính kiên cường, sức khoẻ luôn được chú trọng.

Tuy nhiên cần dạy trẻ không lạm dụng những gì mình đã học để gây gổ, hay mọi chuyện đều giải quyết bằng bạo lực là không nên.

Cho trẻ mầm non tham gia các lớp võ giúp trẻ lớn lên khoẻ mạnh.

2.15 Kỹ năng giao tiếp cho trẻ mầm non

Kỹ năng giao tiếp là khả năng truyền đạt, trao đổi thông tin, lắng nghe, phản hồi, ứng xử,… là cả một môn nghệ thuật cần thiết và đóng vai trò quan trọng với mỗi người.

Với trẻ mầm non, kỹ năng giao tiếp cần được hình thành và rèn luyện từ sớm. Biết cách giao tiếp, trẻ sẽ biết cách lắng nghe và truyền tải thông điệp tới người khác. Biết cách giao tiếp giúp trẻ biết cách bày tỏ mong muốn đúng cách mà không hành xử nhõng nhẽo, mè nheo hay la khóc. Khi biết cách giao tiếp, trẻ sẽ dễ dàng kết bạn, có mối quan hệ tốt với mọi người, tự tin hơn, nhìn nhận cuộc sống tốt hơn,… Không phải tự nhiên ông bà ta lại xếp học nói đứng ngay sau học ăn.

Kỹ năng giao tiếp tốt sẽ giúp trẻ có một cuộc sống xã hội tuyệt vời.

2.16 Kỹ năng làm việc nhóm – teamwork

Chúng ta không thể tự sống một mình trong thế giới rộng lớn này, vì thể bố mẹ cần rèn kỹ năng làm việc nhóm cho con từ sớm. Khi còn nhỏ, kỹ năng teamwork rất cần thiết khi con phải tự lập nhóm học tập và chơi đùa với bạn cùng lứa. Lớn lên đi làm thì con cần phải hòa nhập với đồng nghiệp trong công ty để làm việc tốt, chưa kể phải biết quản lý các mối quan hệ với người thân xung quanh.

Bố mẹ nên giúp cho con hiểu rằng hành động của mình sẽ ảnh hưởng như thế nào đến người khác. Đồng thời dạy con cách bình tĩnh xử lý tình huống khi bị người khác tác động. Phụ huynh không nên xử lý mọi chuyện cho con, nên tạo ra các tình huống để con học tập kỹ năng sống cho trẻ này. Dần dần trẻ sẽ tự tin hợp tác với mọi người khi bước ra đời.

Làm việc nhóm là một kỹ năng sống cho trẻ không thể thiếu của thời đại

2.17 Kỹ năng quản lý thời gian

Nhiều phụ huynh cho rằng con còn nhỏ thì thời gian vô tư, thích là gì cứ để con tự do. Tuy nhiên, việc ngay từ nhỏ tạo thói quen quản lý thời gian sẽ giúp cuộc sống của con sau này trở nên bài bản và có kế hoạch hơn.

Một số công việc bố mẹ có làm để giúp con học được kỹ năng quản lý thời gian đó là đưa ra những quy định về chơi đùa, xem tivi điện thoại hay lúc ăn cơm…

Tập làm quen với kỹ năng quản lý thời gian cho trẻ hành trang vào cuộc sống năng động.

2.18 Kỹ năng tiết kiệm và quản lý chi tiêu

Bố mẹ nào cũng yêu thương con và luôn muốn che chở, chu cấp đầy đủ cho con của mình. Nhưng như vậy sẽ trở thành thói quen ỷ lại và sẽ trở nên thụ động trong mọi việc sau này. Trẻ không thể nào tự phát huy hết khả năng của mình cũng như tự lập hay có ý nghĩ phụ giúp mà chỉ chờ người lớn chu cấp cho bản thân. Bố mẹ nên giáo dục cách tiêu tiền phù hợp và dạy con hiểu kiếm tiền khó thế nào để con biết quý trọng sức lao động của bố mẹ.

Dạy trẻ kỹ năng sống quản lý chi tiêu giúp trẻ biết cách dùng tiền thông minh hơn

Bài viết trên đây vừa chia sẻ đến phụ huynh các nhóm kỹ năng sống cho trẻ mầm non. Hy vọng bài viết sẽ hỗ trợ bé ngày một trưởng thành hơn. Cuối cùng trở thành một người có ích.

Cách nhận biết trẻ bị bệnh chốc

TS Phạm Thị Mai Hương – Khoa Da liễu, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, chốc là bệnh nhiễm trùng nông ở da, do vi khuẩn gây ra.

Bệnh phổ biến hơn ở lứa tuổi nhà trẻ, mẫu giáo. Biểu hiện bệnh là bọng nước nông, nhanh chóng hóa mủ, dễ dập vỡ đóng vảy tiết màu vàng mật ong, bệnh lây lan nên còn được gọi là “chốc lây”. Có hai loại bệnh chốc chính là chốc bọng nước và chốc không có bọng nước. Ngoài ra, chốc kê, chốc sơ sinh, chốc loét…

Các yếu tố thuận lợi gây bệnh chốc là ở tuổi nhỏ càng hay mắc, bệnh thường lan tỏa hơn (hay gặp trẻ 2-5 tuổi).

Thời tiết nóng ẩm, mùa hè, ở chật chội, vệ sinh kém, trẻ suy dinh dưỡng. Những vết thương, tổn thương trên da dễ làm cho trẻ mắc bệnh chốc hơn, ví dụ: trẻ đang bị bệnh chấy rận, ghẻ, herpes, viêm da cơ địa, côn trùng đốt, trầy xước da.

Ảnh minh họa.

TS Phạm Thị Mai Hương cho hay, dấu hiệu nhận biết trẻ bị bệnh chốc bọng nước đó là bọng nước nhăn nheo, kích thước từ 0,5-1cm, xung quanh có quầng đỏ. Sau vài giờ thành bọng mủ, các bọng nước dập vỡ nhanh chóng sẽ nhìn thấy nền da ẩm đỏ, chảy dịch, đóng vảy tiết màu vàng nâu hoặc màu nâu nhạt giống màu mật ong.

Chốc không có bọng nước: Ban đầu của hình thái này có thể là mụn nước, mụn mủ nhưng dập trợt rất nhanh, tiết dịch ẩm ướt nên không có bọng nước điển hình. Bờ thương tổn thường có ít vảy, vảy tiết phía trên có màu vàng mật ong hoặc nâu sáng. Đôi khi có thể thấy một số thương tổn nhỏ hơn ở xung quanh.

Chốc loét: Tại vùng bọng mủ, mụn nước xuất hiện vết loét lõm xuống, bờ xung quanh lan rộng màu thâm tím hoặc nhợt nhạt, trung tâm có vảy tiết hoại tử đen, đường kính 1-5 cm, trông giống vảy con ốc.

Ngoài ra, có các dấu hiệu khác như trẻ thường ngứa, gãi làm bệnh lây lan. Chốc hay gặp ban đầu ở vùng da hở như mặt, tay, chân, trên đầu có thể gây bết tóc, sau đó có thể lây ra các vùng khác trên cơ thể. Trẻ có thể sốt, mệt mỏi, nổi hạch (ít gặp).

Tuy nhiên, cha mẹ trẻ thường nhầm với một số bệnh như: Thủy đậu, zona, bỏng…

Chẩn đoán bệnh chốc thông thường bác sĩ khám lâm sàng, nhận diện tổn thương đặc trưng của bệnh chốc để chẩn đoán.

Biện pháp phòng ngừa

Nhấn mạnh về cách chăm sóc trẻ bị bệnh chốc, TS Phạm Thị Mai Hương cho rằng, quan trọng là phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ chốc lây lan sang vùng da khác của trẻ hoặc lây sang người khác: mặc quần áo dài hoặc sử dụng gạc không dính để che thương tổn. Rửa thương tổn nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý, sát trùng bằng povidone iodine hoặc chlorhexidine.Trẻ vẫn được tắm gội thường xuyên hàng ngày. Không kiêng thức ăn đặc biệt nào. Thương tổn nhiều, lan rộng, nên cho trẻ nghỉ học để kiểm soát bệnh và tránh lây cho trẻ khác.

Chốc là bệnh lành tính. Xử trí hoặc điều trị kịp thời, hầu hết bệnh chốc khỏi sau 7-10 ngày, không để lại sẹo.

Tuy nhiên, bệnh có thể gây một số biến chứng như viêm quầng, viêm mô bào, hội chứng bong vảy da do tụ cầu, nhiễm khuẩn huyết, viêm cầu thận, hoặc chốc loét khỏi sẽ để lại sẹo… Do vậy, trẻ cần được thăm khám sớm khi thương tổn xuất hiện 2 ngày không có biểu hiện thuyên giảm hoặc xuất hiện thêm các biểu hiện khác, ví dụ: Sốt, quấy khóc nhiều…

Chuyên gia khuyến cáo, bệnh chốc cần được điều trị sớm, tránh lây lan, hạn chế biến chứng. Với trường hợp nhẹ hoặc thương tổn khu trú điều trị bằng kháng sinh bôi tại chỗ (mupirocin, a.fusidic).

Khi thương tổn lan rộng, nặng, dai dẳng và có nguy cơ biến chứng điều trị bằng kháng sinh bôi tại chỗ, kháng sinh toàn thân, khống chế ngứa để hạn chế lây lan. Nếu chốc kháng thuốc phải điều trị theo kháng sinh đồ. Nếu có biến chứng phải chú trọng điều trị các biến chứng.

“Cha mẹ chú ý phòng bệnh cho trẻ nhỏ, nhất là sau khi mắc bệnh do virus hoặc sởi. Cha mẹ tắm rửa vệ sinh ngoài da, cắt tóc, cắt móng tay cho trẻ thường xuyên. Tránh ở lâu những nơi ẩm thấp, thiếu ánh sáng, côn trùng đốt. Điều trị sớm và tích cực, tránh chà xát, gãi nhiều gây biến chứng. Nếu trẻ có các biểu hiện bệnh chốc, cha mẹ hoặc người giám hộ có thể đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế” - TS Phạm Thị Mai Hương lưu ý.

Nội dung

1. Những dấu hiệu điển hình của viêm ruột thừa
2. Viêm ruột thừa dễ nhầm lẫn với các bệnh khác
3. Viêm ruột thừa ở trẻ nên lựa chọn phẫu thuật như thế nào?
Mời độc giả xem thêm video:

Viêm ruột thừa là căn bệnh khó lường, khó chuẩn đoán, nhiều trường hợp ở trẻ em tiến triển nhanh và có thể vỡ dễ dàng nhưng vì trẻ không phân biệt được đau ở đâu mà chỉ quấy khóc làm cho các bậc cha mẹ hoang mang.

Do vậy, nếu nhận biết và xử trí sớm viêm ruột thừa sẽ ngăn ngừa được những biến chứng trầm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe ở trẻ.

Triệu chứng điển hình của viêm ruột thừa là đau bụng.

1. Những dấu hiệu điển hình của viêm ruột thừa

Thông thường, ruột thừa nằm ở hố chậu phải của ổ bụng, nhưng cũng có thể thay đổi vị trí bất thường như nằm sâu dưới vùng chậu, dưới gan, hoặc đôi khi nằm bên hố chậu trái. Vì cấu trúc là một hình ống, nên khi bị tắc nghẽn bên trong lòng ống sẽ gây nên biến chứng viêm ruột thừa.

Triệu chứng điển hình của viêm ruột thừa là đau bụng, ban đầu đau ở xung quanh rốn, sau đó chuyển sang vùng bụng dưới phía bên phải (hay còn gọi là hố chậu phải) kèm theo các triệu chứng như cảm giác chán ăn, buồn nôn, táo bón, tiêu chảy, sốt cao và căng cứng cơ bụng. Mức độ đau tăng lên khi trẻ di chuyển, ho, hắt hơi và thở sâu. Khi thăm khám nhận thấy phía phải bụng dưới (nơi vị trí ruột thừa) sẽ đau khi ấn vào.

Trong giai đoạn đầu vừa khởi phát, trẻ hay sốt nhẹ khoảng 38,5 độ C. Ở giai đoạn muộn, đã hóa mủ, hoại tử, hoặc đã thủng thì cảm giác đau bụng của trẻ tăng lên, phạm vi bị đau không còn khu trú ở hố chậu phải mà lan rộng khắp bụng, kèm theo sốt cao 39 – 40 độ C. Lúc ấy ấn vào bụng, cơ bụng căng cứng mà các bác sĩ thường gọi là phản ứng thành bụng hoặc sờ thấy một khối u phía bên phải bụng dưới.

2. Viêm ruột thừa dễ nhầm lẫn với các bệnh khác

Bệnh viêm ruột thừa vốn xảy ra khá phổ biến, do bệnh cảnh dễ nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa hay gặp ở trẻ. Theo nghiên cứu, viêm ruột thừa hay xảy ra nhiều nhất là từ 12 đến 18 tuổi, tỷ lệ ở trẻ trai là 8% và ở trẻ gái là 6%, cũng có thể gặp ở trẻ nhỏ, thậm chí ở trẻ nhũ nhi dưới hai tuổi với một suất độ thấp hơn.

Trẻ bị viêm ruột thừa đôi khi có những triệu chứng kèm theo như tiêu chảy, biếng ăn… phụ huynh rất dễ nhầm tưởng với những căn bệnh liên quan đến tiêu hóa, nên đã tự ý mua thuốc cho trẻ dùng và khi đến bệnh viện thì bệnh đã diễn biến nặng. Trường hợp đến muộn, trẻ có biểu hiện đau khắp bụng, bụng chướng. Biến chứng nặng của viêm ruột thừa cấp chính là viêm phúc mạc ruột thừa. Tình trạng này rất nguy hiểm, có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Trẻ khi bị viêm ruột thừa đôi khi có những triệu chứng kèm theo như buồn nôn, tiêu chảy, biếng ăn…

3. Viêm ruột thừa ở trẻ nên lựa chọn phẫu thuật như thế nào?

Tùy thuộc vào mức độ viêm của ruột thừa, sau khi mổ xong có còn các biến chứng gì khác không. Nếu là viêm ruột thừa cấp (mới chớm viêm trong vòng 6 tiếng), viêm ruột thừa mủ thì khả năng biến chứng sau mổ là rất thấp. Nhưng đối với các trường hợp viêm phúc mạc ruột thừa thì do mủ lan tràn khắp ổ bụng nên biến chứng tắc ruột do các dây dính tạo thành sau mổ là rất cao. Nhiều trường hợp tắc ruột phải mổ lại để gỡ các dây dính này.

Rất khó có 1 thời gian biểu chung cho thời gian nằm viện của trẻ bị viêm ruột thừa, vì đôi khi còn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của trẻ trước đó và các bệnh lý đi kèm của trẻ. Nhưng nhìn chung các viêm ruột thừa cấp và hóa mủ, thời gian nằm viện khoảng 1 tuần, còn viêm phúc mạc ruột thừa thì khoảng 2 tuần.

Nhiều cha mẹ băn khoăn khi trẻ mắc viêm ruột thừa nên mổ nội soi hay mổ mở. Để trả lời câu hỏi này, nhiều nghiên cứu cho thấy không có sự khác biệt giữa mổ nội soi và mổ mở về mặt biến chứng. Nhưng mổ ruột thừa nội soi là 1 bước tiến mới trong tiếp cận mổ viêm ruột thừa, nhất là đối với các trẻ có thể trạng mập. Trẻ sau mổ sẽ bớt đau hơn mổ thông thường do ít phải cắt cơ, quan sát được toàn thể ổ bụng, thời gian hồi phục nhanh hơn và sẹo mổ thẩm mỹ hơn.

Chẩn đoán viêm ruột thừa ở trẻ thường khó khăn hơn người lớn do dễ nhầm lẫn với một số bệnh cũng có các triệu chứng tương tự.

Tóm lại: Cha mẹ không nên chủ quan và luôn chú ý triệu chứng sức khỏe của trẻ khi trẻ có biểu hiện như đau bụng, sốt, nôn mửa, ăn không ngon, chán ăn... Đặc biệt, đối với trẻ dưới 2 tuổi, các phụ huynh cần lưu ý những dấu hiệu như thường xuyên quấy khóc, sốt, nôn, tiêu chảy… thì cha mẹ cần đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế để trẻ được khám và điều trị kịp thời, nhằm tránh những biến chứng đáng tiếc xảy ra.

Để chẩn đoán viêm ruột thừa ở trẻ, siêu âm là 1 cận lâm sàng tốt, không xâm lấn và không gây hại, giúp ích rất nhiều trong việc phân biệt nhiều loại bệnh lý khác nhau có cùng triệu chứng là đau bụng. Nhưng các biện pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm không phải lúc nào cũng phát hiện tổn thương viêm ruột thừa mà tùy thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm của người đọc. Do đó, siêu âm nên được xem là 1 công cụ hỗ trợ trong công tác theo dõi viêm ruột thừa, không phải là tiêu chuẩn vàng quyết định viêm ruột thừa. Chẩn đoán cần kết hợp với nhiều lần thăm khám bệnh của bác sĩ và siêu âm hỗ trợ.

Ngoài ra, các bậc phụ huynh không nên tự ý dùng thuốc giảm đau cho trẻ nếu trẻ đau bụng mà chưa xác định được nguyên nhân, vì thuốc có thể làm mất các triệu chứng bệnh và gây khó khăn cho việc chẩn đoán của bác sĩ.

1. Nguyên nhân gây viêm tai giữa và những hệ lụy

Có nhiều nguyên nhân gây viêm tai cho trẻ khi đi bơi, trong đó nguyên nhân hay gặp là khi bơi ngụp lặn trong môi trường nước, dù nước sạch hay bẩn cũng có nhiều vi khuẩn xâm nhập vào tai. Trong khi hồ bơi đông người, dễ bị ô nhiễm bởi đờm dãi, dịch mũi, thậm chí cả nước tiểu và phân của trẻ em.

Nội dung

1. Nguyên nhân gây viêm tai giữa và những hệ lụy
2. Phòng bệnh viêm tai giữa cho trẻ
3. Lời khuyên của thầy thuốc

Nếu bơi ở sông, suối, biển... mà không có hiểu biết, có thể bị một số bệnh tai mũi họng thường gặp khi đi bơi trong mùa hè. Mũi họng là cửa ngõ của cơ thể tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Vì thế, khi đi bơi ở môi trường ô nhiễm rất dễ bị mắc bệnh.

Còn đối với viêm tai giữa, cũng có thể mắc nếu như nước ứ đọng trong tai không được cho ra ngoài. Bệnh viêm tai giữa nếu không điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như thủng màng nhĩ, viêm xương chũm mãn tính, bị điếc...

Ngoài đi bơi, các yếu tố khác như môi trường nóng, ẩm; có thói quen làm sạch, lau chùi, móc ráy tai trong ống tai bằng các dụng cụ cứng, viêm mũi họng không được điều trị… cũng làm tăng nguy cơ bị viêm tai giữa.

Bệnh viêm tai giữa nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

2. Phòng bệnh viêm tai giữa cho trẻ

Để phòng bệnh viêm tai giữa cũng như các bệnh tai mũi họng, cha mẹ cần chú ý những nguyên tắc sau:

- Chọn điểm bơi an toàn, sạch sẽ

Cần chọn hồ bơi có nước sạch, lượng người tắm giới hạn, đảm bảo vệ sinh nguồn nước, luôn được khử trùng, vệ sinh sạch sẽ, không chứa nhiều hóa chất độc hại cho hệ hô hấp.

Không nên cho trẻ bơi ở sông hồ tù đọng, nơi có nguồn nước bị ô nhiễm.

- Chuẩn bị và vệ sinh tai đúng cách trước và trong khi bơi

Trước khi đi bơi, tự kiểm tra hoặc có thể đến bác sĩ kiểm tra tai cẩn thận. Nếu phát hiện ráy tai, cần lấy ra để đề phòng nước vào tai khi bơi, gây bít tắc ống tai ngoài, dẫn đến viêm ống tai ngoài, nước đọng làm viêm tai giữa.

Khi đi bơi cũng cần trang bị dụng cụ hỗ trợ bơi như mũ, kính bơi và nút tai. Trong khi bơi tránh để sặc nước, hạn chế để nước lọt vào tai, mũi, họng.

Nếu vô tình bị nước vào trong mũi, hãy bịt một bên lỗ mũi và xì nhẹ bên còn lại, để giúp nước thoát ra ngoài.

Không nên bịt cả 2 lỗ một lúc để xì mũi, vì nó sẽ khiến cho nguồn viêm nhiễm từ mũi họng, đi qua vòi nhĩ vào tai, gây bệnh viêm tai giữa cấp.

Còn nếu nước vào bên trong tai thì nghiêng đầu, kéo vành tai ra sau tạo thành một đường thẳng giúp cho nước dễ dàng chảy ra ngoài.

Cần hướng dẫn trẻ có ý thức khi đi tắm trong hồ bơi: Không khạc nhổ, không hỉ mũi, không tiểu tiện trong hồ bơi.

Có nhiều nguyên nhân gây viêm tai cho trẻ khi đi bơi.

- Vệ sinh tai và cơ thể đúng cách sau khi bơi

Sau khi ở hồ bơi lên: Nên xì mũi nhẹ, nghiêng đầu và nhảy cò để nước trong ống tai ngoài tự chảy ra, không ngoáy tai mạnh gây xây xước ống tai ngoài làm dễ nhiễm trùng.

Tắm lại nước sạch với xà phòng tắm sau khi ở hồ bơi lên. Nhỏ mắt, lau tai khô và súc họng với nước muối sau khi đi bơi.

Thời gian tắm trong hồ bơi có giới hạn (trẻ dưới 5 tuổi: < 30 phút, trẻ > 5 tuổi: < 60 phút).

Lưu ý: Không dùng các dụng cụ không đảm bảo vệ sinh để ngoáy tai cho trẻ. Có thể lấy que tăm bông đặt nhẹ ở ống tai ngoài một lúc để hút nước trong tai ra. Không ngoáy sâu vào tai của trẻ, tránh đẩy bụi bẩn và tác nhân gây bệnh vào sâu hơn.

3. Lời khuyên của thầy thuốc

Điều trị viêm tai giữa cần kịp thời, đúng cách, dứt điểm.
Những trẻ có tiền sử viêm tai giữa, viêm xoang, viêm mũi dị ứng hạn chế đi bơi vì rất dễ tái phát bệnh. Nếu từng bị viêm tai, hoặc đã từng phẫu thuật tai thì nguy cơ nước vào tai gây viêm nhiễm càng lớn.
Khi thấy tai bị ngứa, khó chịu, chảy nước, dịch vàng đục, sờ vào thấy đau… nên đi khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa tai mũi họng để được điều trị kịp thời.

Trẻ có tiền sử viêm tai giữa, viêm xoang, viêm mũi dị ứng hạn chế đi bơi vì rất dễ tái phát bệnh.

Ngoài ra, cha mẹ cần theo dõi phản ứng của cơ thể sau khi đi bơi để phát hiện bệnh và điều trị bệnh kịp thời. Khi có các triệu chứng bệnh như trên, nên nghỉ đi bơi. Tìm đến bác sĩ tai mũi họng để được tư vấn và điều trị đúng. Khi nào lành bệnh hẳn, mới được đi bơi trở lại.
Chọn lựa hồ bơi đúng tiêu chuẩn vệ sinh: Nước trong nhìn thấy đáy, không có rong rêu, ít người đi bơi, nước trong hồ bơi không có mùi lạ...

Mùa hè thời tiết thường nắng nóng, cần chăm sóc trẻ như thế nào để đảm bảo sức khỏe và an toàn cho trẻ trong những ngày hè. Dưới đây là những sai lầm mà các bậc cha mẹ cần tránh.

Mùa hè không cần tắm nắng

Nhiều cha mẹ cho rằng mùa hè có nhiều ánh nắng mặt trời nên việc trẻ lớn không cần tắm nắng. Điều này chưa hẳn đúng, việc tắm nắng mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Vì ánh nắng mặt trời là nguồn cung cấp Vitamin D tự nhiên dồi dào nhất. 80% Vitamin D được tổng hợp khi tia cực tím của mặt trời chiếu vào da, giúp cơ thể hấp thụ canxi và phốt pho từ các nguồn thực phẩm tiêu thụ hàng ngày, có tác dụng tăng cường sức khỏe cho xương.

Đối với trẻ em, tắm nắng sẽ giúp phát triển xương, tăng trưởng chiều cao, ngăn ngừa bệnh vàng da. Đối với người lớn, tắm nắng có tác dụng phòng ngừa bệnh loãng xương. Tắm nắng còn giúp cơ thể tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng, chống chọi với bệnh tật tốt hơn.

Tắm nắng cũng được coi là bài thể dục hữu hiệu cho tim. Ánh nắng mặt trời làm tăng lưu thông máu, đặc biệt ở các tĩnh mạch, giảm Cholesterol và nhu cầu tiêu thụ ôxy ở cơ tim, giúp điều hòa huyết áp, từ đó hạn chế nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Việc tắm nắng trong mùa hè sẽ mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe của trẻ

Để đảm bảo an toàn, nên tắm nắng trong khoảng 15 - 30 phút vào mỗi buổi sáng. Đối với những người có sức khỏe tốt, có thể áp dụng trong khoảng 1 giờ. Khi mới bắt đầu tắm nắng, chỉ nên phơi nắng khoảng 5 - 10 phút để làn da thích ứng dần với ánh nắng mặt trời. Thời điểm tắm nắng an toàn là 7h – 9h sáng đối với mùa đông, 6h30 – 7h30 sáng đối với mùa hè. Vào thời điểm này, các tia tử ngoại thấp, không gây hại cho sức khỏe mà còn giúp da hấp thụ Vitamin D.

Không nên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều, vì những tia nắng lúc này thường gắt và có hại, ảnh hưởng xấu đến làn da, tăng nguy cơ ung thư da. Tắm nắng nên tắm trực tiếp và phải tắm cả lưng, chân và đầu. Để da không bị cháy nắng nên sử dụng kem chống nắng và đeo kính râm để bảo vệ mắt. Tuyệt đối không được lạm dụng việc tắm nắng vì nếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều có thể bị cảm nắng, hỏng mắt, bỏng da, cứng và khô da, làm da sần sùi, sạm da và tăng khả năng bị ung thư da.

Xem ti vi an toàn hơn các thiết bị công nghệ khác

Ngày nay, nhiều cha mẹ lo lắng không cho trẻ dùng điện thoại, máy tính… nhưng lại cho trẻ xem ti vi và đây được xem là "cứu tinh" không hại đến trẻ. Nghỉ hè, cha mẹ đi làm, bận rộn với việc nhà như giặt giũ, nấu ăn... đều bật ti vi cho trẻ xem để có thể an tâm làm việc.

Tuy nhiên, điều này không hẳn đúng, việc xem ti vi nhiều (trên 2 giờ đồng hồ) lẫn sử dụng các thiết bị công nghệ có những tác hại dễ nhận thấy. Các nghiên cứu cho thấy, khi trẻ xem ti vi nhiều làm trẻ giảm vận động các nhóm cơ kiểm soát sự tập trung. Nguyên nhân là khi trẻ xem ti vi, trẻ chỉ tiếp thu một chiều, không có sự giao tiếp và phản hồi. Do đó, trẻ sẽ không thể phán đoán chính xác giá trị, quy mô sự việc. Nếu trẻ không có hiểu biết chính xác về bản thân và không giao tiếp tốt với người khác, trẻ không có EQ cao.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ xem ti vi, smartphone... hơn 5 giờ mỗi ngày có mối tương quan rõ ràng với bạo lực chống đối xã hội. Một mặt, trẻ bị ảnh hưởng bởi những nội dung truyền hình không tốt nên đã bắt chước một cách vô thức. Mặt khác, do trẻ em thiếu sự giáo dục và giám sát của cha mẹ nên chúng có những hành vi bất thường.

Một số trẻ ngửa cổ khi xem TV dễ gây ra hiện tượng lác mắt. Ánh sáng của ti vi và hình ảnh thay đổi quá nhanh sẽ làm ảnh hưởng đến thị giác của trẻ.

Chính vì vậy, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị trẻ em từ 2 đến 5 tuổi xem ti vi, điện thoại, màn hình máy tính không quá 1 giờ mỗi ngày. Trẻ lớn hơn cũng khuyến cáo ít hơn 2 giờ mỗi ngày.

Ánh sáng của ti vi và hình ảnh thay đổi quá nhanh sẽ làm ảnh hưởng đến thị giác của trẻ.

Cho trẻ thức khuya và ngủ bù vào hôm sau

Nhiều cha mẹ cho rằng nghỉ hè không phải đi lớp nên thoải mái cho trẻ trẻ thức khuya và ngủ bù vào hôm sau. Điều này thực sự không tốt cho sức khỏe nếu lặp lại nhiều ngày. Theo thống kê, giấc ngủ chiếm khoảng 1/3 thời gian hoạt động của mỗi người. Khi ngủ, cơ thể tiết ra những hormone quan trọng giúp trao đổi chất giữa các tế bào, tích lũy năng lượng cần thiết cho hoạt động trong ngày và quá trình tăng trưởng cơ thể, giúp não bộ sắp xếp lại thông tin một cách có hệ thống và củng cố khả năng nhớ dài hạn của não. Các nhà nghiên cứu cho thấy sau khi thức khuya, sự trao đổi chất trong não của mọi người đều có những bất thường. Ở một số vùng não, giấc ngủ bổ sung hầu như không cải thiện.

Học sinh ngủ đủ và đúng nhịp sinh học, trí nhớ sẽ được cải thiện, tâm trí trở nên minh mẫn, nhạy bén, tiếp thu bài học rất nhanh và khả năng tư duy tốt. Nếu thường xuyên "ngủ ngày cày đêm" thì sẽ bồn chồn, khó chịu, dễ nóng giận, bần thần, mệt mỏi, uể oải trong ngày, đau khớp cổ, lưng, vai, hay quên, không thể tập trung vào công việc, học tập.

Ngoài ra, vào buổi tối cha mẹ không cho trẻ ăn quá no hoặc tập thể thao mạnh trước lúc đi ngủ. Nên có những giấc ngủ trưa ngắn để cho não nghỉ ngơi. Thời gian ngủ trong 1 ngày tùy thuộc vào mỗi trẻ: Trẻ em từ 6 - 13 tuổi cần khoảng 9 - 11 giờ ngủ, trong khi trẻ em từ 14 - 17 tuổi cần từ 8 - 10 giờ ngủ.

Cho trẻ ở trong phòng điều hòa cả ngày là thủ phạm khiến sức đề kháng cơ thể của trẻ yếu đi.

Ở trong nhà có điều hòa cả ngày

Những ngày hè nắng nóng, cho trẻ ở trong phòng điều hòa là giải pháp được nhiều người lựa chọn. Tuy nhiên, cách tránh nóng này lại là thủ phạm khiến sức đề kháng của cơ thể yếu đi. Khi dùng điều hòa thường xuyên, cửa phòng luôn luôn trong tình trạng đóng kín sẽ khiến không khí không thể lưu thông, dẫn đến việc vi khuẩn, bụi bẩn tích tụ ngày càng nhiều và là nguyên nhân làm tăng các bệnh đường hô hấp, cơ thể mệt mỏi do thiếu không khí sạch.

Đặc biệt, việc di chuyển đột ngột từ môi trường có nhiệt độ cao sang môi trường có nhiệt độ thấp sẽ làm nhiệt độ cơ thể hạ đột ngột, mồ hôi không toát ra được, dễ ngấm ngược lại dẫn đến cảm lạnh và nguy cơ mắc các căn bệnh về hô hấp.

Vì vậy, sáng sớm và chiều tối mát cần cho trẻ ra khỏi phòng để vận động, thời gian ở trong phòng nên chỉ để điều hòa khoảng 26 - 27 độ C. Nhiệt độ trong phòng và ngoài trời không nên chênh nhau quá 5 độ C. Trong phòng sử dụng điều hòa nên có một chiếc quạt thông gió để có thể trao đổi không khí với bên ngoài. Cần tránh việc đi ra đi vào phòng điều hòa và bên ngoài vì khi nhiệt độ cơ thể bị thay đổi liên tục do nhiệt độ bên ngoài tác động sẽ dễ bị sốc nhiệt. Trước khi ra ngoài nên tắt điều hòa trước 15 - 20 phút để tránh sự chênh lệch quá lớn giữa trong nhà và ngoài trời.