Bạn có thể tự xét nghiệm Covid-19 tại nhà và cho kết quả nhanh chóng. Ảnh: Nychealth.

Khi bạn cần biết liệu mình có bị nhiễm SARS-CoV-2 hay không nhưng không có thời gian sắp lịch hẹn và chờ đợi tại phòng khám, việc tự xét nghiệm tại nhà có thể là giải pháp thuận tiện. Nhưng phương pháp này phù hợp với ai? Và làm thế nào để bạn sử dụng chúng chính xác?

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) khuyến cáo tự xét nghiệm SARS-CoV-2, còn được gọi là xét nghiệm tại nhà, xét nghiệm không kê đơn hay tự test nhanh, là một trong số các biện pháp có thể bảo vệ bạn và người khác bằng cách giảm nguy cơ lây nhiễm nCoV.

Theo CNN, CDC cho biết cách xét nghiệm này có thể được thực hiện tại nhà hoặc bất cứ nơi đâu, bất kể tình trạng tiêm chủng hay bạn có các triệu chứng hay không. Đặc biệt, nó dễ dàng sử dụng và cho kết quả nhanh chóng.

Khi nào cần tự test nhanh?

Tiến sĩ Leana Wen, nhà phân tích y tế của CNN, Giáo sư thỉnh giảng về quản lý và chính sách y tế tại Trường Y tế Công cộng Milken thuộc Đại học George Washington (Mỹ), cho biết nếu xuất hiện các triệu chứng hoặc đã tiếp xúc rất gần với người mắc Covid-19, bạn nên đi làm xét nghiệm rRT-PCR. Đó là "tiêu chuẩn vàng".

Tuy nhiên, theo tiến sĩ Wen, khi bạn không có triệu chứng và khả năng mắc Covid-19 khá thấp, tốt nhất là bạn nên sử dụng các xét nghiệm kháng nguyên tại nhà và đảm bảo loại trừ nguy cơ.

"Bạn nên coi xét nghiệm nhanh tại nhà là xét nghiệm sàng lọc vì mục đích sức khỏe cộng đồng, không phải là xét nghiệm chẩn đoán", chuyên gia này nói thêm.

Tiến sĩ Wen cũng khuyến cáo người dân chỉ nên mua các test được cơ quan y tế cấp phép, có thể mua trực tuyến hoặc tại các hiệu thuốc và một số cửa hàng bán lẻ. Đặc biệt, khi mua các test nhanh, bạn nên đảm bảo chúng chưa hết hạn sử dụng.

CDC khuyến nghị người dân nên xem xét việc tự test trước khi tham gia các cuộc tụ họp trong nhà với những người không sống cùng. Điều này đặc biệt quan trọng nếu buổi tụ họp có trẻ em chưa được tiêm chủng, người lớn tuổi, người suy giảm miễn dịch hoặc có nguy cơ mắc bệnh nặng. Và tất nhiên, bạn nên xét nghiệm nếu có các triệu chứng Covid-19; đã tiếp xúc hoặc có thể tiếp xúc một người nào đó mắc Covid-19.

Nguyên tắc khi tự test nhanh

CDC cho biết cho đến khi sẵn sàng tự xét nghiệm, bạn cần ghi nhớ đầy đủ các bước sử dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Điều này bao gồm việc không mở hộp test cho đến ngay trước khi xét nghiệm. Trước khi xét nghiệm, bạn cần làm sạch bề mặt để thực hiện - chẳng hạn mặt bàn, ghế, giường… Chuẩn bị sẵn bộ hẹn giờ vì bạn có thể cần tính giờ một số bước.

CDC khuyến nghị nên đọc kỹ tất cả hướng dẫn của nhà sản xuất. Sau đó, rửa tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây. Khi mở hộp, bạn kiểm tra thử xem có hư hỏng, đổi màu theo mô tả của nhà sản xuất hay không.

Một người dân ở New Hampshire (Mỹ) tự thực hiện test nhanh Covid-19 tại nhà vào ngày 7/12/2021. Ảnh: CNN. 

CDC cho biết chỉ đọc kết quả kiểm tra trong khung thời gian được chỉ định trong hướng dẫn. Nếu bạn không làm theo hướng dẫn, kết quả xét nghiệm có thể không chính xác, không hợp lệ hoặc bị lỗi. Nếu điều này xảy ra - do sử dụng không đúng cách hoặc test trục trặc - bạn hãy kiểm tra thông tin hướng dẫn của gói sản phẩm hoặc liên hệ với nhà sản xuất để được trợ giúp.

CDC cũng lưu ý sau khi xét nghiệm, tuyệt đối không sử dụng lại bất kỳ dụng cụ nào trong hộp test. Sau khi vứt bỏ chúng vào thùng rác, bạn cần lau sạch tất cả bề mặt mà mẫu thử có thể đã chạm vào và rửa tay.

Nếu có kết quả dương tính, bạn cần tự cách ly trong ít nhất 10 ngày và thông báo cho tất cả người mà bạn đã tiếp xúc gần đây, sau đó, gọi điện cho y tế địa phương để được hỗ trợ. Đặc biệt, người bệnh cần tránh tụ tập trong nhà và nếu sống với người khác, hãy đeo khẩu trang.

Nếu kết quả âm tính và không có triệu chứng, bạn có thể không bị nhiễm virus - nhưng cũng không thể loại trừ khả năng mắc bệnh. Vì vậy, theo CDC, để chắc chắn, bạn có thể thực hiện xét nghiệm ít nhất 2 lần để có kết quả chắc chắn và giảm nguy cơ lây lan virus nếu nhiễm bệnh.

Điều này có nghĩa là bạn có thể xét nghiệm nhiều hơn 2 lần trong vài ngày với khoảng cách ít nhất 24 giờ giữa các lần thực hiện. Đặc biệt, lần xét nghiệm cuối cùng càng gần với thời điểm bạn dự định tham dự sự kiện nào đó càng tốt.

Con người được sinh ra vốn đã yêu lao động. Những quan điểm về tâm lý học cho thấy, một đứa trẻ mới chập chững biết đi đã có nhu cầu muốn giúp mẹ làm việc, 2 tuổi biết lấy giúp mẹ một số đồ vật, 3 tuổi đã có ước muốn làm việc như người lớn, 4 - 5 tuổi đã biết tự mình thu dọn đồ chơi, quần áo… Điều đó chứng tỏ, lười biếng không phải bản tính của trẻ con.

Khi tôi hỏi về “lao động”, đại đa số các phụ huynh nghĩ rằng đó là “lao động chân tay, là sự vất vả”. Mọi người cũng nghĩ rằng động cơ để lao động chủ yếu là để “mưu sinh”, “kiếm tiền”. Thế nên đã có tiền, đã không phải lo “mưu sinh” thì cũng không cần phải rèn luyện qua lao động, không phải yêu lao động.

Một bộ phận phụ huynh lại nói với tôi rằng, họ đã rất nỗ lực để tạo dựng cuộc sống, họ muốn tụi nhỏ không phải lao động, mà chỉ tập trung vào học, học giỏi để thành công.

Tôi nghĩ mọi người đã nhầm về lao động. Lao động là gì nhỉ? Theo định nghĩa rất triết học “Lao động là sự tiêu dùng sức lao động trong hiện thực. Lao động là hoạt động có mục đích, có ý thức của con người nhằm tạo ra các sản phẩm phục vụ cho các nhu cầu của đời sống xã hội. Lao động là hoạt động đặc trưng nhất, là hoạt động sáng tạo của con người”.

Với trẻ nhỏ, yêu lao động để hiểu và yêu giá trị mà lao động mang lại cho chúng. Sự kiên trì, tập trung: Chắc hẳn cha mẹ nào cũng mong con có (mà sự thật họ nhận ra rằng, con mình nhanh nhẹn, thông minh, họ rất vui, nhưng họ cũng lo lắng vì con kém sự tập trung và kiên trì).

Chúng ta không thể nói suông bằng những lời giáo huấn: Con phải kiên trì, tập trung vào!!! Bởi những phẩm chất đó không thể có một sớm một chiều, chúng cần được tích lũy, thành thói quen. Chúng ta mong con mình linh hoạt, biết tìm cách làm hữu ích. Nhưng chắc chắn điều đó không thể hình thành thông qua những trò chơi điện tử, những giờ ngồi xem tivi, hay chỉ là đơn thuần sự ghi nhớ.

Nếu con chúng ta tỏ ra nhanh nhẹn, hứng thú trong một trò chơi, chúng ta cảm thấy vui. Nhưng giá mà chúng vẫn duy trì được điều đó khi được giao việc thì thật tốt. Nhưng hình như không phải vậy. Chúng chỉ nhanh khi tham gia giải trí mà thôi. Vậy thì niềm say mê, hứng thú, kiên trì, linh hoạt không thể hình thành trong lúc chơi được. Mà chỉ có thể thông qua lao động.

Lao động có nặng nhọc không? Xin đừng nghĩ về “lao động” như thế! Khi chúng ta giao những công việc phù hợp cho trẻ, đó là cơ hội để trẻ trải nghiệm mà thôi.

Lúc 1 tuổi thì là dọn dẹp đồ chơi, ngủ đúng giờ, tự đi vệ sinh...; Lúc 2 tuổi lấy giúp người lớn đồ vật, cùng làm việc nhà; Lúc 3 tuổi bắt đầu làm những việc nhà độc lập: Gập quần áo của mình, dọn gọn gàng đồ dùng cá nhân, tự mang đồ khi đi nhà trẻ…; Lúc 4 tuổi: Chuẩn bị đồ dùng, dọn bát đũa, dọn bàn ăn, tự mang đồ khi tham gia dã ngoại…; Lúc 5 tuổi: Tham gia trồng cây, nuôi vật, làm các việc nhà khác như nhặt rau, nấu cơm…

Lao động và yêu lao động là hai phạm trù khác nhau. Điều ta muốn đó là trẻ yêu lao động. Vậy phải chuẩn bị điều đó thế nào. Muốn yêu thì bắt đầu phải bằng thích, hứng thú. Điều này chỉ làm được khi trẻ được sống trong môi trường có tình yêu lao động.

Cha mẹ phải là người yêu lao động. Làm việc có sự say mê, không tỏ ra bị cưỡng bức. Chúng ta làm con thấy giá trị của lao động không chỉ là của cải vật chất, mà chính là niềm hạnh phúc, là mục tiêu của cuộc sống. Giá trị đó mới làm cho chúng ta vui vẻ và tụi nhỏ nó cảm nhận được điều đó dễ dàng.

Cha mẹ giao việc cho con, nếu chỉ đánh giá kết quả thì không thể giúp con có được giá trị của lao động. Sự chuẩn bị của cha mẹ chính là quá trình cùng con lao động. Đây chính là một việc thật khó với tất cả chúng ta. Có vẻ như chúng ta không có thời gian, tâm sức cho việc đó. Tôi đã cùng 1 phụ huynh trao đổi điều này khi cùng họ chỉ ra “đâu thực sự là mối quan tâm, ưu tiên của chị dành cho con cái”. Chị nói tôi quan tâm đến “rèn sự kiên trì cho con”, nhưng nó không phải là ưu tiên của chị (khi tôi phân tích trên thực tế những suy nghĩ và hành động mà chị đã làm).

Vì sao tôi gọi là “sự chuẩn bị”. Vì không ai thay chúng ta làm điều đó. Chỉ có chúng ta mới làm được, và thực sự con cần chúng ta chuẩn bị cho nó. Những giá trị có được từ “yêu lao động”.

Tôi cũng nhớ 5 điều Bác Hồ dạy: Yêu Tổ quốc, Yêu đồng bào, Học tập tốt, Lao động tốt, Khiêm tốn – thật thà – dũng cảm.

Theo ý hiểu của tôi, lao động của tụi nhỏ có thể là việc học. Yêu lao động, chúng sẽ nhận ra mình phải dũng cảm, phải thật thà, phải khiêm tốn…

Tết là thời điểm trẻ có thể thỏa thích ăn nhiều món ngon, lạ miệng với những thực phẩm phong phú đa dạng. Tuy nhiên, các món ăn ngày Tết thường chứa nhiều chất đạm, đường, dầu mỡ với số bữa ăn tăng đáng kể. Điều này có thể khiến trẻ gặp phải nhiều vấn đề về tiêu hóa. Do vậy, các mẹ cần có kế hoạch chăm sóc và lên chế độ dinh dưỡng cho trẻ hợp lí trong dịp Tết này.

Mứt, ô mai

Mứt và ô mai là món ăn “truyền thống” mỗi dịp Tết đến xuân về. Tuy nhiên, thành phần dinh dưỡng chủ yếu của mứt lại là đường, tinh bột và một ít chất xơ.

Để làm đẹp cho mỗi món mứt và ô mai, nhà sản xuất đã sử dụng nhiều hương liệu thực phẩm, chất phụ gia để món mứt, ô mai có màu sắc sặc sỡ. Ngoài ra, không đảm bảo chắc chắn là mứt, ô mai được sản xuất có đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm hay không nên hạn chế cho trẻ ăn các loại mứt, đề phòng nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Các loại hạt

Ngoài ra, món ăn ngày tết ưa thích của người lớn như hạt dẻ cười, hạt bí, hạt hướng dương, hạt điều, lạc,… cha mẹ cũng không nên cho trẻ ăn nhiều vì ngoài việc khiến trẻ dễ bị ho, nó còn khiến trẻ có thể bị hóc, sặc.

Các loại nước ngọt

Ngày tết, nhiều gia đình cho trẻ uống thoải mái các loại nước ngọt có gas với nhiều mùi vị trái cây. Trên thực tế, các loại nước này đều được làm từ đường và mùi hương công nghiệp nên không có lợi cho bé. Nó khiến bé bị đầy bụng, bỏ các bữa chính và tạo thói quen xấu.

Các loại thực phẩm chế biến sẵn

Những thức ăn như lạp xưởng, thịt bò khô,… thường không đảm bảo vệ sinh, dễ bám khói bụi, là môi trường thuận lợi cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển. Vì thế, không nên cho trẻ ăn nhiều vì dễ khiến các bé bị ngộ độc thực phẩm và dị ứng.

Thực phẩm thừa, để trong tủ lạnh

Trong ngày Tết, các gia đình thường có nhiều thức ăn thừa để lại, bảo quản trong tủ lạnh. Sau đó, lấy ra cho trẻ ăn lại khiến bé dễ bị ngán. Thậm chí, thức ăn bị ôi thiu hoặc không đun kỹ sẽ khiến trẻ bị tiêu chảy, ngộ độc.

Thực phẩm tốt cho trẻ và sẵn có trong ngày Tết mà cha mẹ nên bổ sung vào thực đơn của trẻ là các loại thịt cá, rau củ quả. Ngoài ra, các mẹ nên cho trẻ sử dụng một số loại sữa có tác dụng làm mát và duy trì chế độ ăn sữa chua hoặc uống sữa của trẻ. Sữa chua sẽ giúp bé dễ tiêu hóa, giảm các triệu chứng đầy hơi, táo bón và tiêu chảy. Chế độ sữa hàng ngày có thể cung cấp đủ năng lượng cần thiết cho bé nếu bé có bỏ bữa chính.

Một số lưu ý giúp trẻ ăn Tết an toàn, khỏe mạnh

Trong dịp Tết, tùy thuộc vào thể trạng của từng trẻ mà bố mẹ nên có kế hoạch chăm sóc và chế độ dinh dưỡng phù hợp. Dưới đây là một số điều giúp trẻ ăn Tết an toàn, khỏe mạnh mà cha mẹ cần lưu ý:

Đối với trẻ thừa cân, béo phì

Không nên cho trẻ ăn nhiều thức ăn có chứa chất béo, thịt mỡ như bánh chưng, bánh tét, thịt đông,…Những thực phẩm này sẽ có tác dụng không tốt đối với trẻ, khiến trẻ tăng cân nhanh chóng. Các mẹ nên cho trẻ béo phì ăn nhiều các loại hoa quả, rau xanh.

Đối với trẻ suy dinh dưỡng, nhẹ cân

Cho trẻ ăn đầy đủ, đúng giờ, không bỏ bữa và luôn đảm bảo bữa ăn đủ 4 nhóm thực phẩm, gồm đạm, tinh bột, vitamin và chất béo. Các thực phẩm giàu năng lượng như nước ngọt, bánh, mứt,… không nhất thiết phải hạn chế nhiều như bé thừa cân. Tuy nhiên, cần khéo léo đưa vào các bữa ăn chính và phụ của bé.

Đối với trẻ trong độ tuổi bú mẹ

Thông thường, những ngày Tết, các mẹ thường bê trễ việc ăn uống của mình dẫn đến tình trạng không đủ năng lượng để cung cấp đủ sữa cho trẻ. Vì vậy, các mẹ cần chú ý ăn đầy đủ dinh dưỡng như ngày thường, uống nhiều nước, ăn đúng bữa,…

Mẹ cũng nên tránh ăn nhiều thức ăn có nhiều tỏi, tiêu và chất kích thích. Những thực phẩm đó sẽ làm thay đổi mùi của sữa khiến trẻ lạ và không bú mẹ. Nên sử dụng một số món ăn lên men như dưa, kiệu,… sẽ giúp mẹ ăn ngon miệng. Đồng thời, bổ sung nhiều vitamin, kích thích tiết sữa.

Lý do cần tiêm mũi tăng cường

Nghiên cứu cho thấy vắc xin Covid-19 mất dần hiệu quả theo thời gian, đặc biệt là khả năng chống lây nhiễm và bệnh có triệu chứng.

Jennifer Juno, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Doherty cho biết, sau khi tiêm một vài tuần, lượng kháng thể của bạn bắt đầu giảm xuống. “Liều thứ 3 sẽ tăng cường mức độ kháng thể và mang lại cho bạn phản ứng miễn dịch cao hơn sau 2 liều đầu tiên”, Tiến sĩ Juno giải thích.

Việc tăng cường mức độ kháng thể cũng rất quan trọng khi đối mặt với biến thể Omicron lây lan nhanh chóng. Nhà nghiên cứu vắc xin của Đại học RMIT, Kylie Quinn, cho biết, Omicron có khả năng tránh được sự phát hiện của hệ miễn dịch tốt hơn.

Ảnh minh họa: Ncoa

Hiệu quả của mũi tăng cường

Theo dữ liệu của Vương quốc Anh, hiệu quả của vắc xin chống lại bệnh có triệu chứng đã tăng lên 65-75% từ 2 đến 4 tuần sau khi tiêm vắc xin tăng cường của Pfizer hoặc Moderna.

Liều thứ 3 đã tăng cường khả năng bảo vệ khỏi nhập viện lên trung bình 92%.

Tiến sĩ Quinn thông tin, liều thứ 3 vừa tăng mức kháng thể vừa cải thiện khả năng bảo vệ của tế bào T, thành phần quan trọng của hệ miễn dịch liên quan đến ngăn ngừa bệnh nặng.

Nhưng dữ liệu của Vương quốc Anh cũng ghi nhận liều thứ 3 có thể không bảo vệ lâu dài khỏi nhiễm bệnh hoặc lây truyền.

Mười tuần sau khi dùng liều tăng cường, khả năng bảo vệ khỏi bệnh có triệu chứng giảm xuống còn 45-50%. Khả năng chống lại nhập viện vẫn cao, ở mức 83%.

Có nên tiêm trộn vắc xin tăng cường?

Tại Australia, cơ quan y tế khuyến nghị tiêm tăng cường bằng cả vắc xin Pfizer và Moderna bất kể hai liều đầu tiên thuộc loại nào.

Theo Tiến sĩ Quinn, một số nghiên cứu đã chỉ ra giải pháp tiêm trộn như vậy có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Tiến sĩ Juno nhận định: “Không có sự khác biệt lớn giữa 2 loại vắc xin tăng cường. Moderna có liều lượng cao hơn so với Pfizer. Vì vậy, có một số bằng chứng cho thấy bạn nhận được phản ứng miễn dịch cao hơn phần nào".

Các nhà nghiên cứu Vương quốc Anh gần đây đã đo lường phản ứng miễn dịch của gần 3.000 người được tiêm tăng cường một trong 7 loại vắc xin từ 2 đến 3 tháng sau liều thứ hai là AstraZeneca hoặc Pfizer.

Những người được tiêm tăng cường bằng Pfizer sau 2 liều AstraZeneca có mức kháng thể cao hơn gần 25 lần. Đối với những người được tiêm liều 3 Moderna (sau 2 liều AstraZeneca), mức độ kháng thể tăng gấp 32 lần.

Với những người đã tiêm 2 liều Pfizer, liều Pfizer thứ 3 tăng kháng thể gấp 8 lần. Đối với những người tiêm tăng cường bằng Moderna, mức độ kháng thể tăng gấp 11 lần.

Các nhà nghiên cứu cảnh báo về việc so sánh hiệu quả của liều tăng cường khi trước tiêm, mọi người có các mức kháng thể khác nhau. Ví dụ, tiêm 2 liều đầu là Pfizer có xu hướng đem lại mức kháng thể cao hơn.

Cũng cần lưu ý liều tăng cường Moderna đang được triển khai ở nhiều nước chỉ bằng một nửa liều lượng của mũi vắc xin Moderna ban đầu.

Ảnh minh họa.

Bộ GD&ĐT ban hành công văn số 283/BGDĐT-GDTC gửi UBND các tỉnh, thành về việc tổ chức dạy học trực tiếp tại các cơ sở giáo dục.

Theo đó, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về việc chuẩn bị các điều kiện để mở cửa trường học trở lại. Đồng thời dựa trên cơ sở thống nhất với Bộ Y tế về đánh giá kết quả phòng, chống dịch đến thời điểm hiện tại và để bảo đảm sức khỏe thể chất, tinh thần của trẻ mầm non, học sinh, học viên, sinh viên, cán bộ, nhà giáo và chất lượng giáo dục, Bộ GD&ĐT đề nghị UBND các tỉnh thành căn cứ tình hình dịch tại địa phương (tính đến địa bàn cấp xã/phường) chỉ đạo xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể để tổ chức dạy học trực tiếp cho học sinh, sinh viên trước ngày 14/2.

Đồng thời yêu cầu UBND các tỉnh thành chỉ đạo sở GD&ĐT, sở y tế, các ban, ngành liên quan hướng dẫn các cơ sở giáo dục về phương án, kịch bản phù hợp xử lý tình huống xảy ra dịch trong quá trình tổ chức dạy học trực tiếp tại trường học; tổ chức tuyên truyền, tập huấn, diễn tập cho giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh để tạo sự đồng thuận cho trẻ em mầm non, học sinh đến trường, đảm bảo an toàn.

Chỉ đạo các địa phương (cấp huyện, cấp xã) hỗ trợ nhà trường, gia đình học sinh để có phương án dạy và học phù hợp đối với từng địa bàn, từng đối tượng cụ thể như học sinh bị bệnh nền, hoàn cảnh khó khăn, sống xa cha mẹ...

UBND các tỉnh thành cũng cần chỉ đạo các cơ sở giáo dục tổ chức các hoạt động tư vấn tâm lý, tăng cường hoạt động thể chất, giáo dục kỹ năng, củng cố, bù đắp kiến thức trước khi dạy kiến thức mới, phân nhóm học sinh để hỗ trợ hiệu quả trong những ngày đầu học sinh quay trở lại trường.

Tiếp tục tăng cường những yếu tố tích cực của dạy học trực tuyến để hỗ trợ dạy học trực tiếp; tiếp tục triển khai giảng dạy các nội dung chương trình cốt lõi theo hướng dẫn của bộ, đồng thời sớm xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết thúc năm học phù hợp.

Chỉ đạo các địa phương khẩn trương bàn giao lại cơ sở vật chất đã trưng dụng của các cơ sở giáo dục đóng trên địa bàn, sửa chữa hư hại nếu có để đảm bảo sử dụng tốt; đồng thời quan tâm, chỉ đạo các cơ sở giáo dục tiến hành vệ sinh, khử khuẩn trường lớp trước khi cho học sinh đến trường.

Hỗ trợ, tạo điều kiện để các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng trực thuộc và các trường đóng trên địa bàn trong việc đưa sinh viên trở lại trường học tập trực tiếp sau kỳ nghỉ tết âm lịch. Đồng thời, tăng cường chỉ đạo, kiểm tra thực hiện các quy định, tiêu chí đảm bảo an toàn phòng, chống dịch tại các cơ sở giáo dục theo hướng dẫn của Bộ Y tế và Bộ GD&ĐT.

Trước đó, Thông tư số 56/2017/TT-BYT của Bộ Y tế đã quy định, mỗi lần khám, người bệnh được cấp một giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội tối đa là 30 ngày. Trong trường hợp người bệnh cần nghỉ dài hơn 30 ngày, khi hết hoặc sắp hết thời hạn nghỉ ghi trên giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội đã được cấp, người bệnh phải tiến hành tái khám để người hành nghề xem xét quyết định.

Do đó, đối với người nhiễm Covid-19 là người lao động điều trị tại nhà, trạm y tế nơi quản lý, điều trị bệnh nhân có trách nhiệm cấp giấy chứng nhận nghi việc hưởng bảo hiểm xã hội theo mẫu tại Phụ lục 7 Thông tư 56/2017/TT-BYT.

Đối với người nhiễm Covid-19 là người lao động điều trị tại trạm y tế lưu động (cơ sở thu dung), trạm y tế nơi có trạm y tế lưu động (cơ sở thu dung), y, bác sĩ được phân công trực tiệp chăm sóc, điều trị người nhiễm Covid-19 ký xác nhận vào vị trí “người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh”. Đơn vị chủ quản là Trung tâm Y tế quận, huyện, thị xã chịu trách nhiệm ký đóng dấu vào giấy chứng nhận hoặc ủy quyền bằng văn bản cho trạm y tế xã, phường, thị trấn ký đóng dấu.

Các trạm y tế cập nhật thông tin người bệnh Covid-19 được cấp giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội lên Cổng thông tin giám định bảo hiểm y tế của cơ quan bảo hiểm xã hội.

Các trạm y tế thực hiện quản lý, theo dõi, điều trị người nhiễm Covid-19 đăng ký mẫu dấu, mẫu chữ ký của y, bác sỹ trên Giấy chứng nhận nghi việc, hưởng bảo hiểm xã hội. Trường hợp ủy quyền ký thay thủ trưởng đơn vị tại giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội theo quy định tại mục c, khoản 5, Điều 26 của Thông tư 56/2017/TT-BYT.

Đối với các hồ sơ, giấy tờ không theo mẫu quy định tại Thông tư số 56/2017/TT-BYT do các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đã cấp chưa đúng mẫu lệch ngày cấp.., đề nghị các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp giấy chứng nhận nghi việc hưởng bảo hiểm xã hội theo quy định tại mục a, khoản 5, Điều 26 của Thông tư 56/2017/TT-BYT.

Trước đó, trong ngày 23/1, trên địa bàn thành phố Hà Nội ghi nhận 2.971 ca dương tính với SARS-CoV-2. Trong số này, có 830 ca cộng đồng và 2.141 ca đã được cách ly.

Tính trong đợt dịch lần thứ tư từ ngày 29/4/2021 đến nay, trên địa bàn Hà Nội ghi nhận 111.777 ca dương tính với SARS-CoV-2 (không tính ca nhập cảnh và ca ghi nhận tại các bệnh viện trước ngày 30/9/2021), trong đó có 30.586 ca cộng đồng và 81.191 ca khu cách ly.

Trên địa bàn thành phố có 68.560 trường hợp F0 đang được điều trị và cách ly. Tổng số ca tử vong do Covid-19 từ ngày 29/4 đến nay là 469 người.

Học sinh được đến trường càng sớm càng tốt

Chiều 22/1, TS Trần Thế Cương - Giám đốc Sở GD&ĐT TP Hà Nội cho biết: Đơn vị đã có những kịch bản, phương án nếu tình hình dịch bệnh thuyên giảm và tỷ lệ tiêm vắc xin phòng Covid-19 của học sinh từ 12 - 17 tuổi đạt tỷ lệ cao. Sở sẽ đề xuất với UBND thành phố cho học sinh từ khối 7 -  12 đến trường sau kỳ nghỉ Tết âm lịch 2022. 

"Hôm nay chúng tôi chỉ mời đại diện ngành giáo dục của 12 quận. Sở cũng chọn 2 quận, 2 huyện và 2 trường THPT trực thuộc để tổ chức diễn tập phương án đón học sinh. Sau đó, sẽ nhân rộng mô hình này theo từng quận/huyện và trường THPT, trong đó chú trọng khâu xử lý tình huống nếu phát hiện F0 trong trường học. Trước khi nghỉ Tết Nguyên đán, các đơn vị sẽ hoàn tất khâu diễn tập để có thể sẵn sàng đón học sinh trở lại trường sau Tết" - TS Trần Thế Cương nói. 

Đại diện ngành Giáo dục Thủ đô cũng bày tỏ mong muốn các em sớm được quay trở lại học trực tiếp thay vì trực tuyến như hiện nay. Được học trực tiếp sẽ giúp việc tương tác giữa thầy với trò, giữa học sinh với nhau và khả năng tiếp thu bài của các em thuận lợi hơn. Các bậc phụ huynh và học sinh cần tiếp tục thực hiện tốt khuyến cáo "5K" của ngành y tế để tự bảo vệ sức khỏe bản thân. 

Học sinh chưa tiêm có được đi học?

Một vấn đề được khá nhiều phụ huynh quan tâm, đó là với những em từ 12 - 18 tuổi chưa tiêm vắc xin phòng Covid-19 vì nhiều lý do khác nhau thì có được đến trường học trực tiếp cùng các bạn đã tiêm hay không?

Ông Cương cho rằng: Việc cho con em đi học trực tiếp là mong muốn chính đáng của các bậc phụ huynh. Theo khuyến cáo của ngành Y tế, phụ huynh nên cho con tiêm vắc xin nhưng trên cơ sở tự nguyện. Trường hợp vì lý do khách quan khác nhau mà chưa tiêm sẽ không ảnh hưởng tới việc được tới trường học trực tiếp cùng các bạn. 

"Nếu em nào không thể tới trường học trực tiếp, nhà trường vẫn linh hoạt các hình thức dạy học trực tuyến kết hợp với trực tiếp. Việc dạy trực tiếp tại lớp hoàn toàn có thể kết nối trực tuyến tới tận nhà học sinh, đảm bảo trẻ có quyền bình đẳng về học tập và tiếp nhận kiến thức. Các bậc phụ huynh hoàn toàn yên tâm sẽ không có chuyện phân biệt đối xử giữa học sinh đã tiêm và chưa tiêm vắc xin" - người đứng đầu ngành Giáo dục Hà Nội khẳng định. 

Về việc đưa ra mốc thời gian dự kiến đón trẻ mầm non và tiểu học quay lại trường học, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội nhấn mạnh: "Với học sinh lứa tuổi mầm non và tiểu học của Thủ đô, chúng tôi cũng mong sớm có vắc xin phòng Covid-19 để tiêm cho các em. Chỉ khi được tiêm mới tạo ra được sức đề kháng cho học sinh quay trở lại trường học. Về kế hoạch tiêm cho đối tượng học sinh từ 5 - 11 tuổi, ngành Y tế Hà Nội đang chủ trì, phối hợp với các bên và báo cáo cấp trên để đợi nguồn vắc xin, sau đó sẽ triển khai trong thời gian thích hợp". 

Theo ý kiến từ một số chuyên gia giáo dục, hiệu quả từ dạy học trực tuyến không cao, học sinh không được giao tiếp trực tiếp, kết nối với bạn bè, thầy cô lâu ngày cùn mòn kỹ năng. Ngoài ra, các em còn bị ảnh hưởng tới tâm lý, sức khỏe thể chất và tâm thần nên tạo ra sự mệt mỏi, căng thẳng cho cả người dạy và người học. Cha mẹ học sinh thì lo lắng, có người phải bỏ việc để ở nhà hỗ trợ con học online. Do đó, mong muốn của đa số bậc phụ huynh hiện nay là các em được đến trường càng sớm càng tốt. 

Theo ông Cương, khi giáo viên phát hiện có F0 sẽ dừng giảng dạy, tạm thời cách ly học sinh tại chỗ, báo cáo ban giám hiệu và xác định những người tiếp xúc gần (F1). "Chỉ F0 được đưa đi cách ly để điều trị, còn F1 cách ly tại nhà", ông Cương nói.

Quy định mới này phần nào tháo gỡ lo lắng và thắc mắc của phụ huynh. Bởi trong hướng dẫn liên ngành về cách xử lý khi phát hiện F0 tại trường, được Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo công bố đầu tháng 12, hình thức và địa điểm cách ly của học sinh F1 chưa được đề cập cụ thể.

Ông Cương cũng khẳng định quyết định tiêm vaccine là hoàn toàn tự nguyện.

Ông cho biết, với những trường hợp bất khả kháng, trong đó gồm không tiêm hoặc vì lý do cách ly không thể đến trường, ngành giáo dục sẽ dạy song song cả trực tiếp và trực tuyến, đảm bảo học sinh không bị gián đoạn học tập.

Dựa trên tình hình dịch bệnh và tỷ lệ tiêm chủng của thành phố, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội sẽ đề xuất cho học sinh lớp 7 đến 12 trở lại trường vào sau Tết Nguyên đán. 

Hà Nội là địa phương cho học trực tuyến thời gian dài và ở quy mô rộng nhất cả nước. Tính đến 20/1, hơn 99,7% trẻ 12-14 tuổi ở Hà Nội đã tiêm vaccine mũi một; 98,3% mũi hai. Với độ tuổi 15-17, tỷ lệ tiêm mũi một là 99,6%; mũi hai là 97,6%.

Chiều 22/1, trong buổi diễn tập đón học sinh trở lại tại trường THCS Giảng Võ, quận Ba Đình, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội - ông Trần Thế Cương - chia sẻ về quá trình xử lý nếu phát hiện F0 là học sinh tại trường. Khi đó, giáo viên dừng giảng dạy, tạm thời cách ly học sinh tại chỗ, báo cáo ban giám hiệu và xác định những người tiếp xúc gần (F1). "Chỉ F0 được đưa đi cách ly để điều trị, còn F1 cách ly tại nhà", ông Cương nói.

Quy định mới này phần nào tháo gỡ lo lắng và thắc mắc của phụ huynh. Bởi trong hướng dẫn liên ngành về cách xử lý khi phát hiện F0 tại trường, được Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo công bố đầu tháng 12, hình thức và địa điểm cách ly của học sinh F1 chưa được đề cập cụ thể.

Trước câu hỏi, liệu những học sinh chưa tiêm vaccine phòng Covid-19 có được học trực tiếp hay không, ông Cương bày tỏ sự chia sẻ với tâm trạng lo lắng của phụ huynh, đồng thời khẳng định quyết định tiêm vaccine là hoàn toàn tự nguyện.

Ông cho biết, với những trường hợp bất khả kháng, trong đó gồm không tiêm hoặc vì lý do cách ly không thể đến trường, ngành giáo dục sẽ dạy song song cả trực tiếp và trực tuyến, đảm bảo học sinh không bị gián đoạn học tập.

Dựa trên tình hình dịch bệnh và tỷ lệ tiêm chủng của thành phố, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội sẽ đề xuất cho học sinh lớp 7 đến 12 trở lại trường vào sau Tết Nguyên đán. Tính đến 20/1, hơn 99,7% trẻ 12-14 tuổi ở Hà Nội đã tiêm vaccine mũi một; 98,3% mũi hai. Với độ tuổi 15-17, tỷ lệ tiêm mũi một là 99,6%; mũi hai là 97,6%.

Học sinh Hà Nội dừng học trực tiếp từ đầu tháng 5/2021 khi Covid-19 bùng phát lần thứ tư. Đến tháng 11, khối lớp 9 tại 18 huyện, thị ngoại thành được trở lại trường, sau đó hai tuần các trường THPT mở cửa đón lớp 12. Hiện có khoảng 64.000 em, trên tổng số khoảng 2,2 triệu học sinh phổ thông ở Hà Nội, được học trực tiếp, còn lại vẫn ở nhà suốt 8 tháng.

Hà Nội là địa phương cho học trực tuyến thời gian dài và ở quy mô rộng nhất cả nước.

       Ngay từ tuần 2 tháng 1 các cô giáo đã gửi những clip hướng dẫn các bé cách làm tranh trang trí ngày Tết, giao lưu với các bé để trò chuyện về các hoạt động mà bé có thể giúp ông bà – bố mẹ chuẩn bị đón Tết. Bên cạnh đó các cô còn nhờ các vị phụ huynh hỗ trợ và giúp ghi lại những khoảnh khắc các bé hoạt động ở nhà và gửi lên Padlet, nhóm zalo của lớp.

Các bé đều hào hứng - mong chờ đến buổi giao lưu với cô và các bạn. 20h tối thứ bảy, sau vài phút mở phòng zoom là tiếng tíu tít chào hỏi tưng từng của các bé đến các cô và các bạn vang lên, có bạn đã nghiêm chỉnh diện quần áo đẹp tham gia, nhưng cũng có bạn vừa ăn cơm vừa giao lưu… chẳng sao cả… miễn là các bé vui.

Buổi giao lưu này các bé được làm quen với cô giáo mới của lớp là cô Lương Linh. Cô Linh đã cùng các bé trò chuyện về các việc mà bé làm được để giúp ông bà – bố mẹ chuẩn bị đón Tết. Các bé còn lần lượt khoe những bức tranh, món quà mình đã chuẩn bị cho ngày Tết. Cả lớp cò được xem clip hướng dẫn gói bánh chưng; được chơi giải câu đố về ngày tết và thi đua trả lời các câu hỏi về nguyên liệu và cách gói bánh chưng nữa.

Cuối buổi giao lưu, các bé còn gửi những lời chúc Tết đến các cô và các bạn nhân dịp Xuân Nhâm dần sắp tới. Buổi giao lưu kết thúc với hình ảnh các bé và các cô gửi những cử chỉ yêu thương tới mọi người! Chúc các bé B3 một năm mới luôn mạnh khỏe – vui tươi và bình an. Chúc mừng năm mới!

 Thưa ông, Sở GD&ĐT Hà Nội dự kiến đề xuất lãnh đạo TP phương án cho học sinh trở lại trường như thế nào? Mốc thời gian học trực tiếp đối với học sinh mầm non, tiểu học và lớp 6 ra sao?

- Sở GD&DT Hà Nội đã xây dựng phương án tổ chức đón học sinh trở lại trường học; đồng thời, chỉ đạo các đơn vị, trường học chuẩn bị đầy đủ các điều kiện theo quy định, sẵn sàng đón học sinh đi học trực tiếp. Tuy nhiên, việc tổ chức dạy học trực tiếp còn căn cứ vào diễn biến thực tế của dịch bệnh. Nếu tình hình dịch bệnh được kiểm soát tốt, tỷ lệ học sinh tiêm vaccine phòng Covid-19 đạt mức quy định, Sở GD&ĐT Hà Nội dự kiến đề xuất cho học sinh từ lớp 7 đến lớp 12 trở lại trường học vào sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022.

Với học sinh lứa tuổi mầm non, tiểu học và lớp 6 của Thủ đô, chúng tôi cũng mong sớm có vaccine phòng Covid-19 để tiêm cho các em. Chỉ khi được tiêm mới tạo ra được sức đề kháng, đảm bảo an toàn cho học sinh quay trở lại trường học. Về kế hoạch tiêm cho đối tượng học sinh từ 5 - 11 tuổi, ngành Y tế Hà Nội đang chủ trì, phối hợp với các bên và báo cáo cấp trên để đợi nguồn vaccine, sau đó sẽ triển khai trong thời gian thích hợp.

Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Trần Thế Cương: Ngành GD&ĐT luôn mong muốn các em sớm được quay trở lại học trực tiếp

- Nhiều phụ huynh lo lắng đặt câu hỏi: Với học sinh chưa tiêm vaccine vì nhiều lý do khác nhau thì có được đến trường học trực tiếp hay không? Và khi đi học, nếu phát hiện ca F0 tại trường, quy trình xử lý sẽ như thế nào? Các học sinh F1 có phải đi cách ly tập trung không, thưa ông?

- Việc tiêm vaccine dựa trên tinh thần tự nguyện của phụ huynh, học sinh và không có sự phân biệt giữa học sinh đã tiêm và chưa tiêm vaccine; do vậy, học sinh vẫn được đến trường học trực tiếp kể cả khi chưa tiêm vaccine. Ngành GD&ĐT rất chia sẻ với tâm trạng lo lắng của phụ huynh học sinh và luôn mong muốn các em được sớm trở lại trường học an toàn. Công tác chuẩn bị đã và đang nỗ lực được triển khai nhằm bảo đảm đầy đủ điều kiện tốt nhất, sẵn sàng đón học sinh trở lại trường học an toàn khi được phép. Trong trường hợp bất khả kháng, học sinh không thể đến trường học, các nhà trường cũng đã có đầy đủ phương tiện, thiết bị dạy học để tổ chức dạy học trực tiếp kết hợp trực tuyến, bảo đảm việc học tập của học sinh diễn ra theo đúng chương trình.

Theo quy trình xử lý được quy định tại hướng dẫn liên ngành của Sở GD&ĐT - Sở Y tế Hà Nội, khi phát hiện trường hợp học sinh là F0 tại lớp, giáo viên tạm dừng việc giảng dạy, tạm thời cách ly học sinh tại chỗ, báo cáo Ban giám hiệu và triển khai các bước tiếp theo, trong đó có việc xác định các trường hợp tiếp xúc gần. Theo hướng dẫn, chỉ có trường hợp F0 được đưa đi cách ly để điều trị, các trường hợp F1 thực hiện cách ly tại nhà.

Quy trình xử lý khi phát hiện F0 trong lớp học là bước cần được các trường lưu ý nhất

- Thưa ông, hoạt động diễn tập về công tác đón học sinh trở lại trường học an toàn được ngành GD&ĐT chỉ đạo triển khai như thế nào?

- Để bảo đảm an toàn nhất cho học sinh trở lại trường học, Ban Chỉ đạo công tác phòng, chống dịch Covid-19 TP Hà Nội đã chỉ đạo Sở GD&ĐT, Sở Y tế Hà Nội phối hợp với các quận, huyện, thị xã, các nhà trường trên địa bàn TP tổ chức công tác diễn tập với nhiều tình huống. Trường THCS Giảng Võ là đơn vị đầu tiên được giao nhiệm vụ tổ chức diễn tập công tác đón học sinh trở lại trường để các đơn vị trên địa bàn TP tham khảo, rút kinh nghiệm, từ đó tổ chức triển khai tại đơn vị mình. Hoạt động diễn tập nhằm giúp các nhà trường chủ động ứng phó với các diễn biến của dịch bệnh, có kỹ năng xử lý nhanh, hiệu quả các tình huống đột xuất trong quá trình tổ chức dạy học, nhất là khi phát hiện có trường hợp học sinh là F0 tại lớp.

Theo kế hoạch, từ nay tới trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022, các phòng GD&ĐT quận, huyện, thị xã, các đơn vị trực thuộc sẽ triển khai công tác diễn tập, sẵn sàng các điều kiện an toàn để đón học sinh trở lại trường học khi có thông báo.

Ngành GD&ĐT luôn mong muốn các em sớm được quay trở lại học trực tiếp thay vì trực tuyến như hiện nay. Được học trực tiếp sẽ giúp việc tương tác giữa thầy với trò, giữa học sinh với nhau và khả năng tiếp thu bài của các em thuận lợi hơn. Để thực hiện được điều đó, các bậc phụ huynh và học sinh cần tiếp tục thực hiện tốt khuyến cáo "5K" của ngành Y tế để tự bảo vệ sức khỏe bản thân.

- Trân trọng cảm ơn ông!

Sở Y tế Hà Nội cho biết tới hết ngày 19/1, toàn TP Hà Nội có 64.033 trường hợp F0 đang được điều trị và cách ly. Trong đó tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (138 ca), Bệnh viện Đại học Y Hà Nội (223 ca), tại các bệnh viện của Hà Nội là (3.448 ca).

Tại các cơ sở thu dung điều trị thành phố và cơ sở thu dung quận, huyện hiện có khoảng 6.500 F0. Số lượng F0 theo dõi cách ly tại nhà là gần 54.000.

Qua tuần cao điểm hỗ trợ F0 tại nhà, mỗi ngày ít nhất 100 F0 cả mới và cũ, BSCK 1 Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp thuộc Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga (Bộ Quốc phòng) nhận được rất nhiều câu hỏi.

Theo vị bác sĩ này, chỉ khoảng 10% - 15% cần sự hỗ trợ thực sự của bác sĩ, các F0 không triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ hoàn toàn có thể tự tìm hiểu cách điều trị trên các phương tiện thông tin chính thống. Bộ Y tế đã ra hướng dẫn rất cụ thể từ việc chăm sóc F0 không triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ tại nhà; cách thực hiện cách ly, khử khuẩn, xử lý rác thải... để tránh lây nhiễm chéo cho những người khác trong gia đình. 

3 câu hỏi F0 có thể tự tìm hiểu trên truyền thông chính thống

1. Tôi/người nhà tôi thành F0, làm sao để những người khác trong nhà không bị lây nhiễm?

- Thực hiện thật tốt việc bảo hộ cá nhân theo hướng dẫn của ngành Y tế.

- Súc họng ngày 3-4 lần bằng dung dịch povidone iodin 1,0% hoặc chlorhexidine 0,12-0,20%. Trước và sau nên súc thêm bằng nước muối sinh lý.

2. Tôi dương tính rồi, phải làm sao?

- Rất cần thiết phải có: máy đo SpO2, dung dịch súc họng như trên, thuốc hạ sốt.

- Về cơ bản, F0 ăn uống ngủ nghỉ tốt và điều trị các triệu chứng là ổn. Điều quan trọng là không lây nhiễm cho người khác.

- Chỉ cần bổ sung 1 viên vitamin tổng hợp mỗi ngày là đủ. Dùng các loại vitamin C, D hoặc kẽm liều cao chưa được chứng minh là có hiệu quả rõ rệt. Các loại thuốc bổ, tăng cường miễn dịch khác có thì cũng tốt mà không có cũng không sao. Nhiều thuốc quá đến lúc đi tìm dễ bị loạn.

3. Tôi phải làm gì khi có các triệu chứng của COVID-19?

Khi virus xâm nhập cơ thể, hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ chiến đấu với virus và sẽ biểu hiện ra ngoài bằng các triệu chứng. Tham khảo các triệu chứng tại đây. 

5 câu hỏi F0 cần sự đồng hành của thầy thuốc

1. Tôi thành F0, có nhất thiết cần uống thuốc kháng virus không?

Vấn đề này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: tải lượng virus có cao không; đã tiêm đủ vaccine chưa; tuổi; có bệnh nền hay không; sức đề kháng tốt không; có nguy cơ lây cho nhiều người hay không...

Hiện tại, Favipiravir và Molnupiravir được ngành Y tế phát miễn phí sử dụng để điều trị COVID-19 tại nhà.

Việc có sử dụng thuốc kháng virus hay không, dùng loại nào, thực sự cần sự trao đổi thống nhất giữa bác sĩ và người bệnh dựa trên hướng dẫn của Bộ Y tế (mới nhất ngày 12/12/2021).

2. Kháng đông dùng cho trường hợp nào?

Trừ một số chống chỉ định như: người bệnh đang chảy máu (kinh nguyệt, xuất huyết tiêu hóa...) hoặc bị bệnh giảm tiểu cầu, bệnh dễ chảy máu... thì thuốc kháng đông tương đối an toàn. Các bệnh nhân sau đột quỵ nhồi máu não, đặt stent mạch vành, bệnh van tim... thường phải dùng thuốc chống kết tập tiểu cầu, thuốc kháng đông trong nhiều năm liên tục.

Một số nghiên cứu cho thấy dùng thuốc kháng đông với liều thấp để dự phòng có thể có tác dụng tốt trong việc phòng chống "bão cytokine" ở bệnh nhân COVID-19. Khuyến cáo chính thống hiện tại là sử dụng thuốc chống đông khi SpO2 giảm dưới 95% liên tục mà không thể lên được. Liều dùng cụ thể cần được cân nhắc và tính toán cẩn thận dựa vào chuyên môn của bác sĩ và tình trạng của người bệnh.

3. Có dùng kháng sinh hay không?

Các loại kháng sinh như Amoxicillin có hoặc không kết hợp clavulanic, ceforuxime, azithromycin, ciprofloxacine, levofloxacine và một số loại khác...

Với một số người hay bị viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi..., bình thường họ đã dễ nhiễm khuẩn đường hô hấp, khi mắc COVID-19, nguy cơ nhiễm khuẩn đường hô hấp càng tăng cao. Với những người này, thậm chí có thể phải dùng kháng sinh dự phòng, từ lúc chưa thấy dấu hiệu nhiễm khuẩn.

Các cháu bé hay phải dùng kháng sinh, các bệnh nhân nhiều bệnh nền (đặc biệt tiểu đường), các bệnh nhân đang dùng thuốc ức chế miễn dịch lâu dài... thuộc nhóm này.

Với các trường hợp khác, chúng ta dùng kháng sinh khi có nhiễm khuẩn. Để xác định F0 có nhiễm khuẩn hay chưa, cần có các xét nghiệm. Nếu được thì người dân nên xét nghiệm công thức máu và một số chỉ số đánh giá tình trạng viêm trước khi quyết định sử dụng kháng sinh.

Khi đã quyết định dùng kháng sinh, thì dùng loại nào, liều lượng bao nhiêu, phối hợp kháng sinh ra sao và cần dùng thêm gì để giảm bớt tác dụng có hại của kháng sinh (ví dụ cần dùng thêm men tiêu hóa với các cháu bé, người già), cần kiến thức của các bác sĩ kết hợp với thông tin từ người bệnh (đã dùng loại nào, có dị ứng không,...).

Với thuốc kháng sinh, suốt cả quá trình bị COVID-19 đều có thể cần dùng. Khoảng ngày thứ 7-10 sau khi xuất hiện các triệu chứng, một số ít các F0 có thể xuất hiện các rối loạn miễn dịch đến mức ảnh hưởng đến tính mạng. Nổi bật là hai rối loạn chính: rối loạn đông máu và rối loạn phản ứng viêm, đầu tiên tại phổi, sau đó tới toàn cơ thể.  

4. Có dùng thuốc kháng viêm corticoid hay không?

Các thuốc thuộc nhóm này như: Dexamethasone, prednisolon, methyprednisolon.

Corticoid mà cụ thể là Dexamethasone nổi lên như một loại thuốc giá rẻ (vốn khá thông dụng) nhưng lại rất hiệu quả trong điều trị rối loạn đáp ứng miễn dịch do COVID-19. Sau này, các nhà khoa học thấy không chỉ Dexamethasone mà các loại corticoid khác như Prednisolon hay Methylprednisolon cũng có tác dụng tốt tương tự.

Khác với thuốc kháng đông, không có bất cứ ý kiến nào khuyên là nên dùng corticoid để dự phòng bão cytokine.

Tất cả các nghiên cứu cho thấy, dùng corticoid sớm (khi chưa phải thở oxy, khi SpO2 còn trên 95%) đều làm cho tỷ lệ trở nặng và tỷ lệ tử vong do COVID-19 cao hơn so với không dùng corticoid.

Kháng viêm corticoid, thực chất là thuốc ức chế hệ thống miễn dịch, nó làm giảm sức đề kháng của cơ thể. Trong giai đoạn đầu, khi hệ miễn dịch đang chiến đấu chống lại virus, mà lại dùng thuốc ức chế miễn dịch khác gì tiếp tay cho virus, làm bệnh tình thêm nặng.

Dùng corticoid cũng khiến cho người bệnh dễ nhiễm vi khuẩn và nhiễm nấm hơn. Trên các bệnh nhân tiểu đường và tăng huyết áp, corticoid làm trầm trọng thêm mức độ của bệnh. Không chỉ vậy, corticoid còn có một loạt các tác dụng phụ nguy hiểm.

Thông thường, khi dùng kháng viêm corticoid, sẽ phải kèm theo thuốc bảo vệ dạ dày (giảm tiết acid như omeprazol, esomeprazol hoặc kháng acid như nhôm hydroxyd, magne hydroxyd...) và kháng sinh để phòng bội nhiễm vi khuẩn.

Việc dùng với liều lượng bao nhiêu cũng không đơn giản, với các F0 tại nhà thì không quá phức tạp, nhưng khi chuyển nặng, vào bệnh viện, có rất nhiều phương án sử dụng corticoid khác nhau.

5. Dấu hiệu phải nhập viện?

Đây là vấn đề rất quan trọng đặc biệt trong tình hình của Hà Nội hiện tại.  

Thông thường, khi SpO2 giảm bền vững xuống dưới 95%, hoặc khi nằm sấp thì SpO2 tăng rõ rệt so với khi nằm ngửa (cải thiện khoảng 5%) là đã có dấu hiệu bắt đầu của bão cytokine.

Lúc này, một mặt cần phải cho người bệnh thở oxy, bằng bình oxy khí nén hoặc bằng máy tạo oxy, để duy trì SpO2 trên 95%, một mặt cần cho uống ngay các loại thuốc kháng đông, kháng viêm, liều lượng cụ thể phụ thuộc vào nhận định của bác sĩ.

Trong lúc chờ chuyển viện, người nhà cần tìm hiểu quy định về phân tầng điều trị (của Sở Y tế Hà Nội) để xem F0 nhà mình thuộc diện nào, có thể được điều trị tại những bệnh viện nào, từ đó có phương án chuẩn bị xe và liên hệ với y tế phường, với 115 hoặc trực tiếp với các bệnh viện.

Ngoài thuốc kháng đông, kháng viêm thì khi nhập viện, kháng sinh hầu như là bắt buộc để phòng chống nhiễm khuẩn bệnh viện. Ngoài ra thường sẽ phải dùng thuốc bảo vệ dạ dày, thuốc an thần.